جواب سوالات درس دهم فارسی نهم + جواب خودارزیابی و فعالیت های نوشتاری
در این مطلب، پاسخ کامل سوالات درس دهم فارسی نهم (آرشی دیگر) را آماده کردیم ،این بخش شامل خودارزیابی، گفت و گو و فعالیت های نوشتاری صفحه‌های ۷۹ و ۸۰ کتاب فارسی نهم است تا دانش‌آموزان بتوانند با مفاهیم، پیام‌ها و نکات ادبی این درس به‌طور دقیق آشنا شوند و برای امتحان آماده گردند.
آنچه در این مطلب خواهید دید
جواب خودارزیابی درس دهم فارسی نهم
❓ ۱- کدام قسمت از درس، اشاره به شهید «حسین فهمیده» دارد؟
💬 پاسخ: بخش‌هایی از شعر که به شجاعت و فداکاری یک کودک در میدان نبرد اشاره دارد، مربوط به شهید حسین فهمیده است:
«کیست این کودک؟! / او چه می‌خواهد از این میدان؟!»
و همچنین:
«کودک ما بغض خود را خورد / چشم در چشمان دشمن کرد / با صدایی صاف و روشن گفت: آی ای دشمن! / من حسین کوچک ایران زمین هستم / کودکی از جنس نارنجک / در دهان تانک‌ها افتاد.»
🌿 این ابیات، نماد ایثار، ایمان و از خودگذشتگی شهید حسین فهمیده هستند که با جان خود، پیام شجاعت و عشق به وطن را در تاریخ ماندگار کرد.
❓ ۲- درباره‌ی این مصراع شعر «آن طرف، نصف جهان با تانک‌های آتشین در راه» توضیح دهید.
💬 پاسخ: منظور از این مصراع این است که ارتش عراق در جنگ تنها نبود، بلکه نیمی از قدرت‌های بزرگ جهان از او حمایت می‌کردند. آن‌ها با ارسال انواع سلاح‌ها و تجهیزات نظامی، از جمله تانک، هواپیما و حتی سلاح‌های شیمیایی و میکروبی، پشتیبان دشمن بودند.
در مقابل، ایران با تکیه بر ایمان، غیرت و نیروهای مردمی خود در برابر این قدرت عظیم ایستاد و ثابت کرد که قدرت واقعی در ایمان و اتحاد ملت نهفته است، نه در سلاح و تجهیزات.
❓ ۳- چه شباهت‌هایی بین این درس و درس هشتم (هم‌زیستی با مام میهن) وجود دارد؟ توضیح دهید.
💬 پاسخ: هر دو درس در حوزه ادبیات پایداری و وطن‌دوستی قرار دارند و بر عشق و مسئولیت انسان نسبت به سرزمینش تأکید می‌کنند.
در هر دو، ایران به‌سان مادری مهربان و مقدس تصویر شده که فرزندانش باید از او با جان و دل محافظت کنند. همچنین، هر دو درس پیام می‌دهند که عشق به وطن تنها در گفتار نیست، بلکه در عمل و فداکاری برای حفظ خاک میهن معنا می‌یابد.
🌿 در واقع، رابطه انسان و میهن در این دو درس، همانند رابطه مادر و فرزند است؛ سرشار از مهر، ایثار و تعهد.
جواب گفت و گو کنید درس دهم فارسی نهم
❓ ۱- درباره‌ی شباهت‌های آرش کمان‌گیر و حسین فهمیده گفت‌وگو کنید.
🩵 پاسخ: آرش کمان‌گیر و حسین فهمیده، هر دو نماد شجاعت، ایثار و عشق به میهن هستند. هر دو برای حفظ مرزهای ایران و بیرون راندن دشمن از خاک وطن جان خود را فدا کردند.
آرش با پرتاب تیر خود مرز ایران را مشخص کرد و جانش را در راه وطن از دست داد، و حسین فهمیده نیز با ایثار جان خویش، تانک‌های دشمن را متوقف کرد.
🌿 این دو قهرمان با عمل خود به ما آموختند که دوست داشتن میهن تنها در گفتار نیست، بلکه در فداکاری و دفاع از آن معنا پیدا می‌کند.
❓ ۲- به کمک اعضای گروه، متن درس را به صورت نقّالی در کلاس اجرا کنید.
💬 پیشنهاد اجرا (نمونه‌ی نقّالی):
🗣️ نقال: ای یاران! بشنوید از روزگاری نه چندان دور، از دل آتش و باروت، که ایرانِ دلیر در برابر دشمنی نابرابر ایستاده بود…
🔥 از هر سو تیر و خمپاره می‌بارید، اما در این سوی میدان، ایمان بود که می‌درخشید. و در میان آن غوغا، کودکی کوچک اما دلی به بزرگی کوه داشت!
🧒 او قدم به خاکریز گذاشت، بغض خود را فرو خورد و فریاد زد:
«من حسین کوچک ایران زمینم! تانک‌های شومتان را در کمینم! مثل کوهی آهنینم!»
⚔️ دشمنان حیران شدند، نمی‌دانستند در رگ‌های او خون آرش و سیاوش می‌جوشد. ناگهان فریاد تکبیر برخاست و آن کودکِ از جنس ایمان، در دل آتش افتاد…
🇮🇷 و لحظه‌ای بعد، آسمان از شوق دف می‌زد، شط خرمشهر کف می‌زد، و پرچم سه‌رنگ ایران دوباره بر گنبد شهر برافراشته شد.
🌿 پایان اجرا:
راوی با صدایی آرام بگوید: «این است قصه‌ی جاودانگی ایمان؛ از آرش تا حسین فهمیده، نام ایران همیشه زنده است.»
📘 نکته: در اجرای نقّالی، از لباس سنتی نقال، حرکات دست و لحن حماسی استفاده شود تا شعر برای همکلاسی‌ها جذاب‌تر و تأثیرگذارتر شود.
جواب فعالیت های نوشتاری درس دهم فارسی نهم
❓ ۱- در مصراع‌های زیر، واژه‌های نادرست املایی را بیابید و شکل صحیح آن‌ها را بنویسید.
الف) ناگهان تکبیر پر واکرد / در میان آتش و باروت، غوقا کرد.
✅ غوغا (درست)
ب) این طرف تنها صلاح جنگ، ایمان بود / خانه‌های خاک و خون خورده / مهد شیران و دلیران بود.
✅ سلاح (درست)
پ) دشمن بد عهد بی انصاف / با حجوم بی‌امان خود / مرزها را جا به جا می‌کرد.
✅ هجوم (درست)
💬 ۲- هر یک از بیت‌های زیر به کدام داستان اشاره دارد؟ چکیده‌ی آن‌ها را در دو بند بنویسید.
🔹 بیت:
«چون سگ اصحاب کهف، آن خرس زار / شد ملازم در پی آن بردبار»
✅ پاسخ: این بیت تلمیح به داستان اصحاب کهف دارد. در این داستان قرآنی، گروهی از جوانان مؤمن برای حفظ ایمان خود از دست حاکم ستمگر گریختند و به غاری پناه بردند.
سگی نیز که همراه آنان بود، با وفاداری در کنارشان ماند و خداوند آن‌ها را سیصد سال در خواب فرو برد. پس از بیداری، نشانه‌ای از قدرت و رحمت الهی شدند. شاعر در این بیت، وفاداری «خرس زار» را به همراهی آن سگِ باایمان تشبیه کرده است تا مفهوم وفا، ایمان و پایداری در راه حق را برساند.
🔹 بیت:
«بزد تیر بر چشم اسفندیار / سیه شد جهان پیش آن نامدار»
✅ پاسخ: این بیت تلمیح به داستان نبرد رستم و اسفندیار در شاهنامه‌ی فردوسی دارد. اسفندیار، پهلوان رویین‌تن ایران بود و به فرمان پدرش، گشتاسب، مأمور شد تا رستم را دستگیر کند. میان این دو پهلوان بزرگ، نبردی ناخواسته و تلخ درگرفت.
رستم با راهنمایی سیمرغ، دانست که تنها نقطه ضعف اسفندیار، چشمان اوست. پس تیری را به سوی چشمانش پرتاب کرد و او را از پای درآورد. در نتیجه، اسفندیار کشته شد و رستم از این پیروزی اندوهگین گشت. این داستان نمادِ تقدیر، سرنوشت، و غلبه اندوه بر افتخار در زندگی پهلوانان است.
❓ ۳- درک و دریافت خود را از سروده زیر، بنویسید:
«آسمان از شوق، دف می‌زد
شطّ خرّمشهر، کف می‌زد
شهر یکباره به هوش آمد
چشم اشک آلوده را واکرد
بر فراز گنبدی زیبا
پرچم خود را تماشا کرد.»
💬 پاسخ: در این سروده، شاعر با تصویرهای زیبا، شادی و غرور مردم را پس از آزادی خرمشهر بیان می‌کند. آسمان و رودخانه نیز از شوق به وجد آمده‌اند و گویی همراه مردم جشن می‌گیرند. شهرِ خرمشهر پس از تحمل رنج و ویرانی، دوباره زنده و آزاد شده است.
🌿 پرچم سه‌رنگ ایران که بر فراز گنبد شهر برافراشته شده، نماد پیروزی ایمان، اتحاد و فداکاری مردم ایران است. شاعر می‌خواهد بگوید که آزادی وطن، چنان ارزشمند است که همه‌ی هستی از آن شاد می‌شود.
قبلی:
معنی کلمات درس دهم آرشی دیگر فارسی نهم + آرایه ها خلاصه و پیام درس
معنی کلمات درس نهم راز موفقیت فارسی نهم + آرایه ها ، نکاتی دستوری خلاصه و پیام
معنی شعر دور اندیشی فارسی نهم با ارایه + نکات دستوری ، خلاصه و نتیجه
بعدی:
معنی حکایت نیک رایان صفحه ۸۱ فارسی نهم + خلاصه و مفهوم حکایت
