مطالب درسی
مصدر چیست کلاس هفتم + مثال های مختلف و ویژگی های مصدر
مصدر چیست؟ (کلاس هفتم)
مصدر در زبان فارسی، به کلمهای گفته میشود که عمل یا حالت را بیان میکند، بدون اینکه زمان یا فاعلی برای آن مشخص شده باشد. به عبارت سادهتر، مصدر اسمی است که از فعل ساخته میشود و نشان میدهد چه کاری انجام میشود یا چه حالتی وجود دارد.
مثال ها:
- خواندن: در این مثال، “خواندن” یک مصدر است و عمل خواندن را بیان میکند.
- نوشتن: “نوشتن” نیز یک مصدر است و عمل نوشتن را نشان میدهد.
- رفتن: “رفتن” مصدری است که عمل رفتن را بیان میکند.
- خوابیدن: “خوابیدن” مصدری است که حالت خوابیدن را نشان میدهد.
ویژگی های مصدر:
- بیزمان: مصدر زمانی ندارد. یعنی نمیتوان گفت این عمل در گذشته، حال یا آینده انجام میشود.
- بیفاعل: مصدر فاعلی ندارد. یعنی نمیتوان گفت چه کسی یا چه چیزی این عمل را انجام میدهد.
- اسم: مصدر از نظر ساختاری شبیه به اسم است و در جمله میتواند نقشهای مختلفی مانند مفعول، موضوع و… را ایفا کند.
کاربرد های مصدر:
- ساختن فعل: با افزودن پسوندهای مختلف به مصدر میتوان فعلهای مختلفی ساخت. مثلاً از مصدر “نوشتن” میتوان فعلهای “مینویسم”، “نوشتم”، “خواهم نوشت” و… را ساخت.
- ساختن اسم مفعول: با افزودن پسوند “شده” به مصدر میتوان اسم مفعول ساخت. مثلاً از مصدر “شکستن” میتوان اسم مفعول “شکسته شده” را ساخت.
- ساختن صفت فاعلی: با افزودن پسوند “کننده” به مصدر میتوان صفت فاعلی ساخت. مثلاً از مصدر “خواندن” میتوان صفت فاعلی “خواننده” را ساخت.
در جمله، مصدر میتواند نقشهای مختلفی را ایفا کند:
- مفعول: کتاب را خواندن لذتبخش است. (خواندن مفعول فعل “است”)
- موضوع: رفتن به سفر آرزوی من است. (رفتن موضوع جمله است)
- تکمیل کننده فعل: او تصمیم به مطالعه گرفت. (مطالعه تکمیل کننده فعل “گرفت” است)
چگونه مصدر را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص مصدر، میتوانید از این سوالها کمک بگیرید:
- چه کاری انجام میشود؟
- چه حالتی وجود دارد؟
- اگر به این سوالها بتوانید با یک کلمه پاسخ دهید و آن کلمه اسم باشد، احتمالاً آن کلمه یک مصدر است.
اهمیت شناخت مصدر:
شناخت مصدر به شما کمک میکند تا جملههای دقیقتر و زیباتری بسازید و همچنین در درک بهتر متون فارسی به شما کمک میکند.
مثالهای بیشتر:
- دویدن: مصدر
- خندیدن: مصدر
- ساختن: مصدر
- پختن: مصدر
- رفتن: مصدر
تمرین:
جملههای زیر را بخوانید و مصدرهای آنها را مشخص کنید:
- علی کتاب میخواند.
- آنها به پارک رفتند.
- مادر غذا میپزد.
- او شعر میسراید.
امیدوارم این توضیحات برای شما مفید بوده باشد. اگر سوالی دارید، درنگ نکنید و بپرسید.
بیشتر بخوانید :