این شعر زیبا از زبان شاعر نامدار، سعدی شیرازی است و در آن به بزرگی، مهربانی و نعمتهای بیپایان خداوند اشاره میشود. شاعر با شگفتی از آفرینش طبیعت و موجودات میپرسد: آیا کسی میتواند نعمتهای خدا را بشمارد یا حتی فقط برای یکی از آنها شکرگزاری کامل کند؟
در این مطلب، ابتدا معنی بیتهای شعر فضل خدا را مینویسیم و سپس جدول معنی کلمات، همخانوادهها و مخالفها را مثل مطالب قبلی، دقیق و زیبا آماده میکنیم.
آنچه در این مطلب خواهید دید
🌸 معنی شعر – فضل خدا (فارسی پنجم)
فضلِ خدای را، که تَواند شمار کرد؟
یا کیست آن که شُکر یکی از هزار کرد؟
معنی: چه کسی میتواند نعمتهای بیشمار خدا را بشمارد؟ یا چه کسی میتواند حتی شکر یکی از هزاران نعمت او را بهجا آورد؟
بَحر آفرید و بَرّ و درختان و آدمی
خورشید و ماه و اَنْجُم و لیل و نهار کرد
معنی: خدا دریا و خشکی، درختان و انسانها را آفرید؛ خورشید و ماه و ستارگان، شب و روز را نیز پدید آورد.
اجزای خاک مُرده، به تأثیر آفتاب
بُستانِ میوه و چمن و لالهزار کرد
معنی: خدا با تابش خورشید، خاک خشک و بیجان را به باغ میوه، چمنزار و گلستان تبدیل کرد.
ابر، آب داد بیخِ درختانِ مُرده را
شاخِ برهنه، پیرهنِ نوبهار کرد
معنی: ابرها به ریشههای خشک درختان آب رساندند و شاخههای برهنه درخت را با برگ و شکوفههای بهاری، مانند لباس نو پوشاندند.
توحیدگوی او، نه بنیآدماند و بَس
هر بلبلی که زمزمه بر شاخسار کرد
معنی: ستایشکنندهی خدا فقط انسان نیست؛ بلکه هر پرندهای که روی شاخهها آواز میخواند، در حال گفتن یگانگی و بزرگی خداوند است.
📘 معنی کلمات – شعر فضل خدا (فارسی پنجم)
| 🌟 کلمه | 📖 معنی ساده |
|---|---|
| فضل | بخشش، لطف |
| تواند | میتواند |
| شمار | شمارش، تعداد |
| شُکر | سپاسگزاری |
| بَحر | دریا |
| بَرّ | خشکی |
| اَنجُم | ستارگان |
| لیل و نهار | شب و روز |
| اجزا | بخشها، ذرهها |
| تأثیر | اثر، نتیجه |
| بیخ | ریشه |
| برهنه | بدون برگ، لخت |
| پیرهن | لباس |
| نوبهار | فصل بهار نو، بهار تازه |
| توحیدگوی | یکتاپرست، کسی که یگانگی خدا را میگوید |
| زمزمه | آواز آرام |
🔁 مخالف کلمات – شعر فضل خدا (فارسی پنجم)
| 🌟 کلمه | 🔄 مخالف |
|---|---|
| فضل | خشم، سختگیری |
| شُکر | ناسپاسی |
| بَحر | خشکی |
| لیل | نهار (روز) |
| نهار | لیل (شب) |
| تأثیر | بیاثر |
| برهنه | پوشیده |
| نوبهار | زمستان |
| توحید | شرک |
| زمزمه | سکوت، خاموشی |
🌿 همخانواده کلمات – شعر فضل خدا (فارسی پنجم)
| 🌟 کلمه | 🌱 همخانوادهها |
|---|---|
| فضل | فاضل، مفضّل |
| شُکر | شاکر، شکایت (در ساختار متفاوت) |
| شمار | شمارش، شماره، شمارنده |
| بحر | بحری، بحار |
| برّ | بَرّی، برّیّات |
| آدمی | آدم، آدمیت |
| اَنجُم | نجم، منجّم |
| تأثیر | مؤثر، متأثر |
| بیخ | بیخکن، بیخوبن |
| برهنه | برهنگی |
| پیرهن | پیراهن، پیراهنی |
| نوبهار | بهار، بهاری |
| توحید | موحد، واحد، یگانگی |
| زمزمه | زمزمهگر، زمزمهخوان |
📝 کلمات سخت املایی – شعر فضل خدا (فارسی پنجم)
فضل، توانَد، شُکر، اَنجُم، لیل و نهار، اجزا، تأثیر، بستان، لالهزار، برهنه، پیرهن، نوبهار، توحید، زمزمه، شاخسار
🌟 پیام و نتیجه اخلاقی – شعر فضل خدا (فارسی پنجم)
◈ این شعر به ما یادآوری میکند که نعمتهای خداوند آنقدر زیاد و بیپایان هستند که هیچکس نمیتواند آنها را بشمارد یا حتی فقط برای یکی از آنها شکر کافی بهجا آورد.
◈ شاعر با توصیف زیبای طبیعت و آفرینش، ما را به تفکر دربارهی قدرت خدا و شکرگزاری از او دعوت میکند.
◈ در پایان، تأکید میکند که تنها انسانها نیستند که خدا را ستایش میکنند، بلکه حتی پرندگان، گلها و همهی طبیعت نیز با رفتار و صدایشان توحیدگوی خداوندند.
قبلی : معنی شعر رقص باد خنده گل کلاس پنجم صفحه ۱۶
بعدی :






