معنی درس اول فارسی هفتم زنگ آفرینش ✅ کلمات و آرایه ها
در این مطلب از تاپ ناپ ، ابتدا شعر کامل درس «زنگ آفرینش» آورده شد و برای هر بیت معنی ساده و روان نوشته شد. سپس به سراغ آرایه های ادبی و نکات دستوری رفتیم و با مثال‌های دقیق، آن‌ها را توضیح دادیم. بعد از آن، معنی واژه ها همراه با هم‌خانواده ها و نمونه جمله های کاربردی آورده شد و کلمات متضاد نیز فهرست شد تا درک کامل‌تری از متن شکل بگیرد. در ادامه، خلاصه‌ی شعر به‌صورت روان ارائه شد و سپس پیام اصلی شعر در قالبی زیبا بیان گردید. در پایان، کل محتوا به صورت یک مجموعه ی کامل شامل: معنی شعر، واژه ها، هم‌خانواد ه‌ها، متضادها، آرایه های ادبی، خلاصه و پیام گردآوری شد تا دانش آموزان بتوانند به شکلی منظم و یکجا از آن بهره ببرند.
صبح یک روز نوبهاری بود / روزی از روزهای اوّل سال
معنی: یکی از صبح‌های دلنشین بهار بود و سال تازه آغاز شده بود.
بچّه‌ها در کلاس جنگل سبز / جمع بودند دور هم، خوش‌حال
معنی: کودکان جنگل سبز شادمان در کلاس کنار هم جمع شده بودند.
بچّه‌ها گرم گفت‌وگو بودند / باز هم در کلاس، غوغا بود
معنی: بچه‌ها سرگرم صحبت بودند و باز هم کلاس پرهیاهو شد.
هر یکی برگ کوچکی در دست / باز انگار، زنگِ انشا بود
معنی: هر کدام برگه‌ای در دست داشتند و شبیه زنگ انشا بود.
تا معلّم ز گَردِ راه رسید / گفت با چهره‌ای پر از خنده:
معنی: وقتی معلم از راه رسید با صورتی خندان به شاگردان گفت.
باز موضوع تازه‌ای داریم / «آرزوی شما در آینده»
معنی: موضوع تازه انشا این است: آرزوی شما در آینده چیست.
شبنم از روی برگِ گل، برخاست / گفت: می‌خواهم آفتاب شوم
معنی: شبنم گفت: آرزو دارم همچون خورشید درخشان و ارزشمند باشم.
ذرّه ذرّه به آسمان بروم / ابر باشم، دوباره آب شوم
معنی: قطره‌قطره به سوی آسمان بروم، ابر شوم و باز باران ببارم.
دانه آرام بر زمین غلتید / رفت و انشای کوچکش را خواند
معنی: دانه آرام به زمین رفت و نوشتهٔ کوتاه خود را خواند.
گفت: باغی بزرگ خواهم شد / تا ابد سبزِ سبز خواهم ماند
معنی: گفت: روزی باغی بزرگ می‌شوم و همیشه سرسبز باقی می‌مانم.
غنچه هم گفت: گر چه دلتنگم / مثل لبخند، باز خواهم شد
معنی: غنچه گفت: هرچند بسته‌ام اما روزی چون لبخند شکوفا می‌شوم.
با نسیم بهار و بلبل باغ / گرم راز و نیاز خواهم شد
معنی: با نسیم بهاری و آواز بلبل همراه و هم‌صحبت خواهم شد.
جوجه گنجشک گفت: می‌خواهم / فارغ از سنگِ بچّه‌ها باشم
معنی: جوجه گنجشک گفت: دوست دارم از سنگ زدن بچه‌ها در امان بمانم.
روی هر شاخه جیک‌جیک کنم / در دلِ آسمان، رها باشم
معنی: می‌خواهم روی شاخه‌ها آواز بخوانم و آزادانه در آسمان پرواز کنم.
جوجه‌ی کوچک پرستو گفت: / کاش با باد رهسپار شوم
معنی: پرستو کوچک گفت: ای کاش همراه باد سفر کنم.
تا افق‌های دور، کوچ کنم / باز پیغمبر بهار شوم
معنی: به سرزمین‌های دور پرواز کنم و پیام‌آور بهار باشم.
جوجه‌های کبوتران گفتند: / کاش می‌شد کنار هم باشیم
معنی: جوجه‌کبوترها گفتند: دوست داریم همیشه کنار هم زندگی کنیم.
توی گلدسته‌های یک گنبد / روز و شب، زائرِ حرم باشیم
معنی: در گلدسته‌های حرم کنار هم باشیم و همیشه زائر آن شویم.
زنگ تفریح را که زنجره زد / از هم در کلاس غوغا شد
معنی: وقتی زنجره زنگ تفریح را نواخت، کلاس پر از سر و صدا شد.
هر یک از بچّه‌ها به سویی رفت / و معلّم دوباره تنها شد
معنی: هرکدام از بچه‌ها به سویی رفتند و معلم تنها ماند.
با خودش زیر لب، چنین می‌گفت: / آرزوهایتان چه رنگین است!
معنی: معلم در دل گفت: چه آرزوهای زیبا و رنگارنگی دارید!
کاش روزی به کام خود برسید، / بچّه‌ها، آرزوی من این است!
معنی: امیدوارم روزی همه شما به آرزوهای قشنگتان برسید.
| بیت | آرایه / نکته | توضیح |
|---|---|---|
| ۳ | کنایه | «گرم گفت‌وگو بودن» کنایه از مشغول صحبت بودن |
| ۵ | کنایه | «ز گرد راه رسیدن» کنایه از لحظاتی پیش آمدن |
| ۷ | تشخیص / کنایه | شبنم سخن می‌گوید (تشخیص) / آفتاب شدن شبنم کنایه از رشد |
| ۷ و ۸ | مراعات نظیر | بین «آفتاب، آسمان، ابر» |
| ۹ | تشخیص | دانه انشا می‌خواند (جان‌بخشی به اشیا) |
| ۱۱ | تشبیه / کنایه / تشخیص | شکفتن غنچه به لبخند (تشبیه) / دلتنگ بودن کنایه از غمگینی / سخن گفتن غنچه (تشخیص) |
| ۱۲ | مراعات نظیر | میان «بهار، بلبل، باغ» |
| ۱۳، ۱۵، ۱۷ | تشخیص | جان‌بخشی به پرندگان (سخن گفتن جوجه‌ها) |
| ۱۸ | تضاد / مراعات نظیر | تضاد میان «روز و شب» / مراعات نظیر میان «گلدسته، گنبد، زائر، حرم» |
| ۱۹ | تشخیص | زدن زنگ تفریح به زنجره نسبت داده شده (جان‌بخشی) |
آنچه در این مطلب خواهید دید
معنی کلمات درس اول فارسی هفتم
🔹 آفرینش: آفریدن، خلقت جهان
🔹 غوغا: سروصدا، همهمه‌ی شلوغ
🔹 برخاست: بالا رفت، حرکت کرد
🔹 فارغ: آسوده، آزاد از گرفتاری
🔹 رهسپار: روانه، عازم سفر
🔹 پیغمبر: پیام‌رسان خدا، پیام‌آور
🔹 زائر: کسی که برای زیارت می‌رود
🔹 زنجره: جانور کوچک شبیه ملخ با صدای بلند
🔹 کام: خواسته، آرزو، میل
🔹 حرم: مکان مقدس و زیارتی
🔹 گرمِ گفتگو: سرگرم صحبت و گفت‌وگو
🔹 ذره ذره: آرام‌آرام، کم‌کم
🔹 غلتید: به پهلو چرخید، حرکت آرام
🔹 ابد: همیشه، بی‌پایان
🔹 گلدسته: برج بلند کنار مسجد برای اذان
🔹 گنبد: سقف بزرگ و نیم‌دایره‌ای
هم‌خانواده‌های درس اول زنگ آفرینش
| واژه اصلی | هم‌خانواده‌ها | نمونه جمله |
|---|---|---|
| حرم | حریم، مَحرَم، مُحَرَّم | ورود به حریم خصوصی دیگران بی‌احترامی است. |
| فارغ | فروغ، استفراغ | چراغ با فروغ خود اتاق را روشن کرده بود. |
| زائر | زیارت، زُوّار | در ایام نوروز، حرم شلوغ از زُوّار بود. |
| تفریح | فرح، مُفرَح | دیدن طبیعت برای دل بسیار مُفرَح است. |
| موضوع | وضع، واضع، تواضع، متواضع، وضعیت | انسان متواضع همیشه محبوب دل‌هاست. |
کلمات مخالف و متضاد درس اول فارسی هفتم زنگ آفرینش
✨ اوّل ≠ آخر
✨ آینده ≠ گذشته
✨ برخاست ≠ بنشست
✨ تازه ≠ کهنه
✨ خنده ≠ گریه
✨ خوش‌حال ≠ ناراحت، دلتنگ
✨ صبح ≠ شب
✨ غریب ≠ آشنا
✨ غوغا ≠ آرامش
✨ فارغ ≠ گرفتار
✨ قریب ≠ دور، بعید
✨ نزدیک ≠ بعید، دور
✨ خفته ≠ بیدار
✨ عزیز ≠ ذلیل
✨ غفلت ≠ آگاهی، باخبری
خلاصه درس اول فارسی هفتم زنگ افرینش
در این شعر، صحنه‌ای از یک کلاس در دلِ جنگل به تصویر کشیده می‌شود. معلّم از شاگردان می‌خواهد درباره‌ی آرزوی آینده خود بنویسند. هر کدام از موجودات کوچک جنگل، از شبنم و دانه گرفته تا غنچه و پرندگان، آرزوی خود را بیان می‌کنند؛ آرزوهایی سرشار از امید، زندگی، آزادی و نزدیکی به زیبایی‌های طبیعت و خدا. سرانجام معلّم با شگفتی و شادی می‌گوید که آرزوهای بچه‌ها چقدر رنگین و زیباست و تنها آرزوی او این است که همه‌ی آن‌ها روزی به خواسته‌های خود برسند.
پیام شعر زنگ آفرینش
این شعر به ما می‌آموزد که آرزوها و امیدهای زیبا می‌توانند انگیزه‌ای برای رشد، پیشرفت و تلاش در زندگی باشند. همان‌گونه که موجودات کوچک جنگل هر یک رویای خاص خود را دارند، انسان‌ها نیز باید با امید و ایمان مسیر زندگی‌شان را بسازند و در عین حال آرزو کنند که دیگران هم به خواسته‌هایشان برسند. پیام اصلی شعر تأکید بر امید، تلاش، آزادی و دوستی است.
قبلی :
معنی شعر ستایش فارسی هفتم صفحه ۹ 
هم خانواده مخالف و خلاصه
بعدی :
