معنی کلمات درس مرواریدی در صدف فارسی هفتم + آرایه های ادبی
آنچه در این مطلب خواهید دید
معنی مرواریدی در صدف صفحه ۸۸ فارسی هفتم
🔹 پروین از کودکی کوشا و اهل تفکّر بود. در یازده سالگی با اشعار فردوسی، نظامی، مولوی و ناصرخسرو آشنا شد. این کودک آرام و با استعداد، با راهنمایی و کمک پدرش، سرودن شعر را آغاز کرد. پدر از پروین، همچون مرواریدی در صدف، با دقّت مراقبت می‌کرد.
✨ آرایه‌ها:
-
مرواریدی در صدف → تشبیه (پروین به مروارید در صدف تشبیه شده).
-
مراقبت با دقّت → تأکید.
🔹 پدر، گاهی قطعه‌هایی زیبا از شعرهای عربی، ترکی، فرانسوی و انگلیسی را ترجمه می‌کرد و پروین را تشویق می‌کرد تا آنها را به صورت شعر درآورد. گاهی شعری از شاعران قدیم ایران به او می‌داد تا قافیه‌هایش را تغییر بدهد و در سرودن شعر تجربه بیندوزد.
✨ آرایه‌ها:
-
قطعه‌های زیبا → ترکیب وصفی.
-
تجربه اندوختن → کنایه از یاد گرفتن.
🔹 پروین اعتصامی اوّلین شعرهایش را در هفت یا هشت سالگی سروده است. بعضی از این شعرها به اندازه‌ای زیبا، جالب و پرمعنا هستند که خواننده را به شگفتی وا می‌دارند. برخی از زیباترین شعرهایش را در نوجوانی و در یازده تا چهارده سالگی سروده است.
✨ آرایه‌ها:
-
به شگفتی واداشتن → کنایه از شگفت‌زده کردن.
-
زیبا، جالب و پرمعنا → مراعات نظیر.
🔹 پروین و سروده‌هایش آنقدر شگفت‌انگیز بودند که بزرگ‌ترین شاعران روزگار، او را تحسین و تشویق می‌کردند. محمّدحسین شهریار، شاعر بزرگ روزگار ما، هنگامی که سروده‌های دورهٔ نوجوانی پروین را می‌خواند، می‌گفت: به راستی که یکی از نوابغ ادب است، میان شاعره‌ها تاکنون نظیرش نیست.
✨ آرایه‌ها:
-
شگفت‌انگیز → اغراق.
-
نوابغ ادب → اضافه تشبیهی.
معنی شعر مرواریدی در صدف هفتم
ای مرغک خُرد، ز آشیانه ◈※◈ پرواز کن و پریدن آموز
📘 معنی: ای پرنده‌ی کوچک، از لانه بیرون بیا و پرواز کردن را تجربه کن.
🔑 واژه‌های مهم:
-
مرغک خُرد: پرنده‌ی کوچک
🎭 آرایه‌ها:
-
ای مرغک (تشخیص)
-
مرغک، آشیانه، پرواز، پریدن (مراعات نظیر)
تا کی حرکات کودکانه؟ ◈※◈ در باغ و چمن چمیدن آموز
📘 معنی: تا چه زمانی می‌خواهی کارهای کودکانه انجام دهی؟ به باغ برو و راه رفتن شاد و زیبا را بیاموز.
🔑 واژه‌های مهم:
-
چمیدن: با ناز راه رفتن
🎭 آرایه‌ها:
-
تا کی حرکات کودکانه (پرسش انکاری)
رام تو نمی‌شود زمانه ◈※◈ رام از چه شدی؟ رمیدن آموز
📘 معنی: روزگار مطیع تو نیست؛ پس چرا خودت تسلیم آن شده‌ای؟ بهتر است جنب‌وجوش و تلاش را یاد بگیری.
🔑 واژه‌های مهم:
-
زمانه: روزگار
-
رام: مطیع
-
رمیدن: گریختن
🎭 آرایه‌ها:
-
رام نشدن زمانه (تشخیص)
-
رام شدن (کنایه از تسلیم شدن)
مَنْدیش که دام هست یا نه ◈※◈ بر مردم چشم، دیدن آموز
📘 معنی: از ترس گرفتار شدن، حرکت و تجربه را ترک نکن؛ برو و با چشم خودت جهان را ببین.
🔑 واژه‌های مهم:
-
مندیـش: فکر نکن
-
مردم چشم: مردمک چشم
🎭 آرایه‌ها:
-
مردم چشم (مجاز از مردمک)
شو روز به فکر آب و دانه ◈※◈ هنگام شب آرمیدن آموز
📘 معنی: روزها برای معاش و زندگی بکوش و شب‌ها استراحت کن و بیاسای.
🔑 واژه‌های مهم:
-
شو: برو
-
آرمیدن: آرام گرفتن، استراحت کردن
🎭 آرایه‌ها:
-
روز و شب (تضاد)
-
آب و دانه (تناسب)
خلاصهٔ درس «مرواریدی در صدف»
شاعر در این شعر، پرنده‌ای کوچک را خطاب قرار می‌دهد و به او اندرز می‌دهد که از لانه بیرون بیاید و پرواز کردن را بیاموزد. او می‌گوید نباید همیشه کودکانه و بی‌تجربه ماند؛ بلکه باید از فرصت زندگی بهره برد، به باغ و طبیعت رفت و تجربه‌های تازه اندوخت.
پیام اصلی شعر این است که روزگار تابع خواسته‌های ما نیست، بنابراین انسان نباید تسلیم سختی‌ها شود، بلکه باید با تلاش، حرکت و تجربه کردن، مسیر زندگی خود را بسازد. شاعر تأکید می‌کند که ترس از دام‌ها و مشکلات نباید مانع حرکت شود؛ بلکه باید چشم‌ها را گشود، جهان را دید و از آن آموخت. در پایان نیز یادآور می‌شود که انسان باید برنامه‌ریزی داشته باشد؛ روزها در پی کوشش و به دست آوردن روزی و شب‌ها در پی آرامش و استراحت.
پیام اخلاقی
این شعر به ما یاد می‌دهد که انسان نباید در کودکی و بی‌تجربگی بماند، بلکه باید با شجاعت از لانه‌ی امن بیرون بیاید، خطرها را بپذیرد و از تجربه‌های تازه درس بگیرد. زندگی نیازمند تلاش روزانه و استراحت به موقع است؛ کسی که از سختی‌ها نترسد و اهل کوشش باشد، موفق می‌شود.
نتیجه‌گیری
«مرواریدی در صدف» سرشار از پند است؛ شاعر به زبان پرنده‌ی کوچک می‌گوید: برای رسیدن به رشد و کمال، باید از مرحله‌ی آسایش و بی‌خیالی عبور کرد، با مشکلات روبه‌رو شد، کار و کوشش را جدی گرفت و با نظم و تدبیر به زندگی ادامه داد.
قبلی :
معنی کلمات درس دهم فارسی هفتم 
( کلاس ادبیات)
خودارزیابی درس نهم فارسی هفتم با جواب صفحه ۸۴, ۸۵
معنی درس نهم نصیحت امام فارسی هفتم کلمات + آرایه های ادبی
بعدی :
