تحقیق در مورد سوره مؤمنون + مقاله دانش آموزی درباره سوره مؤمنون
آنچه در این مطلب خواهید دید
تحقیق در مورد سوره مؤمنون
سوره مؤمنون هفتاد و چهارمین سوره نازل شده در قرآن و جزء سوره های مکی می باشد. این سوره بیست و سومین سوره قرآن بوده که بعد از سوره حج و قبل از سوره نور قرار گرفته است. سوره مؤمنون در جزء هجدهم قرآن قرار دارد. آیات سوره مؤمنون بعضی از خصلت ها و ویژگی های افراد با ایمان را بیان کرده است.
علت نام گذاری سوره مؤمنون
این سوره به دلیل این که در آیات ابتدایی آن به صفات بارز مؤمنان اشاره کرده به نام سوره مومنون نام گذاری شده است. همچنین این سوره در همان ابتدا با آیه قد أفلح المؤمنون شروع شده است، به نام سوره قد أفلح وافلح هم نامیده می شود.
تعداد آیات سوره مؤمنون
این سوره دارای صد و هجده آیه است.
تعداد کلمه و حروف سوره مؤمنون
این سوره شامل 1055 کلمه و 4486 حرف است.
محتوای اصلی سوره مؤمنون
- ایمان به پروردگار و روز جزا و قیامت
- بیان ویژگی های نیکو و پسندیده مؤمنان و صفات رذل و بد اخلاقی کافران
- پاداش و جزای خداوند به افراد با ایمان و کافران
- اشاره به اقوام گذشته که گرفتار عقوبت الهی شدند
- اشاره به معاد و روز قیامت
- هدف از خلقت انسان
داستان ها و روایت های تاریخی در سوره مؤمنون
داستان حضرت نوح و ماجرای ساختن کشتی و جمع آوری جانوران یک جفت از هر نوع در کشتی و نازل شدن طوفان الهی بر مشرکان و به هلاکت رسیدن آنها.
رسالت حضرت صالح و نزول عذاب الهی بر قومش در آیات و داستان حضرت عیسی و حضرت مریم
رسالت حضرت موسی و برادرش هارون و دعوت آنها از فرعون برای پرستش خداوند و نپذیرفتن آنها و سرانجام به هلاکت رسیدنشان در آب دریا، در آیات ۴۵-۴۹ سوره مومنون
شان نزول برخی از آیات سوره مؤمنون
خاضع و فروتن بودن در هنگام اقمه نماز
الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ؛ همانان كه در نمازشان فروتنند
در بعضی از روایت ها آمده که پیامبر اکرم در هنگام اقامه نماز چشم به آسمان می دوخت در همین هنگام آیه دو سوره مؤمنون نازل شد که بعد از آن حضرت محمد در هنگام نماز سرش را به پایین انداخته و به زمین نگاه کرد.
قحطی و گرسنگی در اثر استکبار و بی دینی
طبق روایات آورده شده، شخصی به نام ثمامه بن اثال که توسط مسلمانان به اسارت گرفته شده بود، بعد از مسلمان شدن در نزد پیامبر به یمن بازگشت ولی راه کاروان هایی که آذوقه و خواربار را به مکه می بردند را بست و همین باعث ایجاد قحطی و گرسنگی در میان مردم مکه شد.
به دنبال آن ابوسفیان نزد حضرت محمد(ص) رفت و گفت که پدران ما را به وسیله شمشیر به کشتن دادی و فرزندان ما را به وسیله قحطی و گرسنگی. در این هنگام آیه هفتاد و شش سوره مؤمنون ( وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَ‌بِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّ‌عُونَ؛ و به راستى ايشان را به عذاب گرفتار كرديم ولی نسبت به پروردگارشان فروتنى نكردند و به زارى درنيامدند ) در جواب این ادعای ابوسفیان نازل شد و این گرسنگی را به متکبر بودن و بی دین بودن آنها مرتبط دانست.
آیات مشهور سوره مومنون
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ
مؤمنان به تحقیق رستگارند.
الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ
مؤمنین رستگار، مؤمنانی هستند نماز خود را با خشوع اقامه می کنند و در وقت اقامۀ نماز اهل خشوع اند.
وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ
مؤمنان کسانی هستند که از لغو و بیهوده گویی پرهیز می کنند.
وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ
مؤمنان کسانی هستند صادقانه زکات اموال خود را ادا می کنند.
وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ
مؤمنان کسانی هستند که دامن خود را از آلوده شدن به بی‌عفتی حفظ می کنند.
إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ
مؤمنان واقعی کسانی هستند که فقط با همسران شرعی و کنیزان مشروع خود تماس جنسی دارند. غیراز این دو که به آنها شریعت اسلام اجازه داده است با هیچ کس دیگری تماس جنسی نخواهند داشت.
فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ
هرکس غیر از آنچه در آیۀ 6 به آن اشاره شد اگر راه دیگری را به جهت ارضاء شهوت خود طلب کند تجاوزگر از حدود شرع اسلام است.
وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ
مؤمنان واقعی کسانی هستند حافظ امانت دیگران هستند و به عهد و پیمان خود وفا می کنند.
وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ
مؤمنان واقعی کسانی هستند که در انجام و اقامۀ نمازهای یومیه خود مواظبت می نمایند.
أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ
آری کسانی که چنین صفاتی را دارا هستند وارث اند و وارثین پاداش وراثت از حضور خدای خود می گیرند و می برند.
الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
این وارثان در برابر اعمال خود بهشت برین را می برند و خداوند به آنها بهشت برین را عطا می کند و همیشه در آن خواهند ماند.
ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ ۚ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ
آنگاه نطفه را به صورت علقه درآورديم. پس آن علقه را به صورت مضغه گردانيديم، و آنگاه مضغه را استخوان هايى ساختيم، بعد استخوان ها را با گوشتى پوشانيديم، آنگاه جنين را درآفرينشى ديگر پديد آورديم. آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است.
در آیه 14سوره مومنون خداوند به تشریح مراحل خلقت انسان می پردازد و به دنبال آن بلافاصله فتبارک الله احسن الخالقین می گوید که مرحله وارد شدن جنین به حیات است و جنین به حرکت درآمده و در کالبد او روح دمیده می‌شود.
حَتَّیٰ إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْ‌جِعُونِ لَعَلِّی أَعْمَلُ صَالِحًا فِیمَا تَرَ‌کتُ ۚ کلَّا ۚ إِنَّهَا کلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا ۖ وَمِن وَرَ‌ائِهِم بَرْ‌زَخٌ إِلَیٰ یوْمِ یبْعَثُون
کافران در جهل و غفلتند تا آن گاه که وقت مرگ هر یک از آنها فرا رسد، در آن حال گوید: بارالها، مرا به دنیا بازگردانید. شاید در آنچه ترک کردم و کوتاهی نمودم عمل صالحی انجام دهم!» ولی به او می گویند: چنین نیست! این سخنی است که او به زبان می‌گوید (و اگر بازگردد، کارش همچون گذشته است! و پشت سر آنان برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند!
درآیات 99 و 100 سوره مومنون خدا حال و روز مشرکان را در هنگام مواجه شدن با مرگ بیان می کند که پرده ها از جلوی چشمان آنها کنار رفته و عواقب کارها و اعمال خود را می بینند.
به همین دلیل از خداوند می خواهند که آنها را دوباره به زندگی بازگرداند تا کارهای خود را جبران کرده و اعمال صالح انجام دهد ولی این اجازه به هیچ کس داده نمی شود و بازگشتی وجود ندارد.
وَ قُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ
و بگو: بارالها، بیامرز و ببخشای و تو بهترین بخشندگان عالم وجودی.
آیه پایانی این سوره درباره رسالت و مأموریت حضرت محمد (ص) می باشد و این مطلب را یادآور می شود که پاداش انسان های با ایمان و درستکار به خاطر صبر و استقامتشان، سعادت و رستگاری در روز قیامت می باشد.
سخن پیامبران و امامان درباره سوره مؤمنون
از حضرت محمد (ص) روایت شده که هر شخصی سوره مؤمنون را تلاوت کند، ملائکه الهی در روز قیامت او را به رفاه و آسایش و رسیدن به هر آن چیزی که مایه دل خوشی و چشم روشنی آنها در هنگام ملاقات با فرشته مرگ بوده، مژده و بشارت می دهند
امام صادق (ع) درباره سوره مومنون می فرماید: هر شخصی سوره مؤمنون را قرائت بکنند، خداوند پایان کار او را به خوش بختی و کامیابی ختم می کند و اگر هر روز جمعه به طور مداوم سوره مؤمنون را بخواند، جای او در بهشت خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
