تحقیق در مورد هلاکو خان کلاس پنجم – هلاکو خان مغول کیست؟
آنچه در این مطلب خواهید دید
تحقیق در مورد هلاکو خان
تحقیق در مورد هلاکو خان: هلاکو خان به عنوان یکی از قدرتمندترین رهبران مغول شناخته می شود زیرا در مدت بسیار کمی که به سلطنت رسید، کارهای بسیار مهمی انجام داد. او پس از تصرف ایران سلسله ایلخانیان را بنیان گذاری کرد. حکومت ایلخانیان در ایران صد سال (یعنی یک قرن) طول کشید. او با رهبری سپاهیان مغول در غرب آسیا، سلسله عباسیان را از بین برد و تغییرات اساسی در ساختار سیاسی، فرهنگی و اجتماعی منطقه ایجاد کرد. در ادامه مقاله اطلاعات بیشتری در مورد هلاکو خان مغول در اختیار شما قرار خواهد گرفت با ما همراه باشید.
هلاکو خان مغول کیست
هلاکو خان پسر تولی خان و مادرش سرقویتی بیگی بود. او در واقع نوه چنگیز خان بود که در سال 1217 به دنیا آمده است. هلاکو خان در خاندان بورجیگین و خاندان سلطنتی مغول که چنگیز خان بنیان گذار آن بود بزرگ شد و در کودکی علوم نظامی و سیاسی را فرا گرفت و با اصول جنگ، مدیریت و حکومت داری آشنا شد. مادرش عیسوی مذهب بود و زنش دوقوز خاتون مسیحی بود.
ماموریت هلاکو خان
چنگیز خان در اواخر عمر خود سرزمین هایی که تصرف کرده بود و از چین تا اروپا گسترده بود را بین چهار فرزند خود تقسیم کرد. فرزندان او پس از مرگ چنگیز خان به دلیل اینکه مردم ایران از سلطه مغولان و وحشیگری آنها ناراضی بودند و مدام قیام می کردند دوباره به ایران حمله کردند. از طرف دیگر نیز اسماعیلیان در قسمت های کوهستانی و قلعه های خود همچنان در مقابل مغولان مقاومت می کردند و خلیفه عباسی نیز اطاعت از مغولان را نمی پذیرفت به همین دلیل امپراتوری مغول پس از سی سال با یک سپاه بسیار بزرگ به ایران حمله کرد.
هلاکو خان در سال 1253 به دستور منگوقاآن امپراتور مغول در آن زمان برای جنگ و کشور گشایی به مناطق غربی امپراتوری مغول رفت. ماموریت وی چندین شامل گسترش امپراتوری مغول، نابودی خلافت عباسی در بغداد، از بین بردن گروه های مقاومت مانند اسماعیلیان نزاری بود.
فتوحات هلاکو خان
-حمله به اسماعیلیان نزاری
هلاکو خان هنگامی که به ایران رسید ابتدا یکی از امرای لشگرش به اسماعیلیه که نزدیک پنجاه قلعه در منطقه طالقان و کوه های الموت داشتند حمله کرد و تعداد زیادی از این قلعه ها را از بین برد. تصرف قلعه های توس و تون و برخی قلعه ها از جمله گرد کوه بسیار سخت بود اما سرانجام سال ۱۲۵۶ میلادی قلعه الموت پس از چند روز تردید به وسیله رکن الدین خورشاه تسلیم مغول ها شد.
پس از پیروزی هلاکو خان و از بین بردن قلعه الموت او توانست قدرت خود را در ایران تثبیت کند. هنگامی که هلاکو خان دستور نابودی کتابخانه الموت را صادر کرد یکی از دانشمندانی که در خدمت او بود به نام عطاملک جوینی از هلاکو خان خواست تا کتاب های ارزشمند را از کتابخانه جدا کند و هلاکوخان نیز موافقت کرد.
-فتح بغداد و سقوط خلافت عباسی
هنگامی که هلاکوخان تصمیم گرفت به بغداد حمله کند ابو احمد عبدالله از سال 1241 تا 1258 میلادی در بغداد خلافت می کرد. در واقع او آخرین و سی و هفتمین خلیفه عباسی بود که مردم او را به جای خدا می پرستیدند. خلیفه عباسی روزگار خود را به کتاب خواندن و خوش گذرانی سپری می کرد و به سیاست و حکومت کاری نداشت و اداره امور مملکت را به وزیرش سپرده بود. در سال 655 در ماه رمضان آن سال هلاکو خان افرادی را نزد خلیفه فرستاد و از او خواست که تسلیم شود اما خلیفه عباسی نپذیرفت.
هنگامی که خبر به هلاکو خان رسید، در سال 1257 میلادی از آذربایجان و از راه کرمانشاه و حلوان به سمت بغداد رهسپار شد. او پس از گذشتن از دجله و محاصره بغداد بعد از یک هفته بغداد را تصرف کرد و خلیفه و فرزندانش را نیز دستگیر کرد. مغولان در بغداد به مدت یک هفته به قتل و غارت و ویران کردن بناهای 500 ساله بغداد پرداختند. هلاکو خان جرات نداشت خلیفه را بکشد زیرا می ترسید بلایی به سرش نازل شود ولی می دانست که اگر خلیفه کشته نشود این غائله به پایان نمی رسد.
بنابراین یکی از دانشمندان همراه او به نام خواجه نصیر پیشنهاد داد که خلیفه را بین نمد بپیچند و به آرامی مشت و مال دهند اگر بلایی نازل شد او را رها کنند. هولاکو خان دستور داد که این کار را انجام دهند، پس از یک ساعت نمد را باز کردند و متوجه شدند که خلیفه در همان دقایق ابتدا مرده است. هلاکو خان پس از مردن خلیفه پسر بزرگ او را نیز کشت و سلسله عباسیان را پس از 524 سال به کلی از بین برد.
– تصمیم برای فتح مصر
هلاکو خان پس از تصرف بغداد شام را در دمشق تصرف کرد و سلاطین ایوبی را در آنجا شکست داد و پس از تصرف دمشق نامه ای تهدید آمیز به مصر فرستاد. در همین هنگام به او خبر رسید که برادرش منگو در چین درگذشته است. با شنیدن این خبر هلاکو خان تصمیم گرفت به چین برود به همین دلیل قسمتی از سپاه خود را در آذربایجان و قسمتی دیگر را در شام گذاشت.
وقتی که نامه به دست مصریان رسید آنها فرستاده مغولان را کشتند و فرمان جهاد صادر کردند و با نیروهای هلاکو در فلسطین امروزی به جنگ پرداختند. در این جنگ فرمانده هلاکو کشته شد و مصریان توانستند کشور گشایی مغولان را در غرب متوقف کنند، آنها بعد از چند روز وارد دمشق شدند و مغولان را بیرون کردند و سوریه را نیز از دست مغولان بیرون آوردند.
پس از یک ماه مغولان دوباره تلاش کردند تا سوریه را باز پس بگیرند و حتی حمص را نیز تصرف کردند اما دوباره از مصریان شکست خوردند و به قسمت شرقی فرات عقب نشینی کردند و این شکست باعث شد که سوریه کاملا از دست مغولان خارج شود.
سلسله ایلخانان
زمانی که هلاکو خان به ایران آمد برخی از سلاطین ایران مانند عزالدین و رکن الدین، اتابک سعد پسر اتابک مظفرالدین و بزرگان سایر مناطق با پیشکش هایی ارادت خود را به وی اعلام کردند. در اول ذیحجه در سال 1255 میلادی هلاکو خان پس از عبور از جیحون با آغاز بهار بر تخت سلطنت نشست و سلسله ایلخانان را تاسیس کرد و تبریز را نیز به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد.
در آن زمان مغولان با دیدن فرهنگ و تمدن ایرانیان رفتارهای زشت و وحشیگری های خود را کنار گذاشته بودند و از وزیران ایرانی مانند خواجه نصیر توسی و خواجه رشیدالدین فضل الله در دربار استفاده کردند. وجود این دو وزیر و دانشمند ایرانی باعث شد که امور کشور به خوبی اداره شود و از هرگونه ظلم و ستم نیز جلوگیری شود.
همچنین ساکن شدن بسیاری از مغولان در ایران نیز باعث شد بسیاری از آنها مسلمان شوند که در نتیجه باعث بهبود روابط و رضایت مردم شده بود. دوران سلطنت ایلخانان در ایران حدود یک قرن [از 656 تا 756 هجری قمری] ـ [1258 تا 1355 میلادی} به طول انجامید و آنها توانستند صد سال در ایران حکمرانی کنند اما هلاکو خان (بطور رسمی) فقط هفت سال پادشاه ایران بود و سلطنت کرد.
نقش خواجه نصیرالدین طوسی در دربار مغولان
خواجه نصیرالدین طوسی در زمان هلاکو خان در همه امور کشوری و لشکری صاحب نظر بود و همواره اصول دینی را در همه تصمیمات سیاسی و علمی به کار می گرفت. این دانشمند ایرانی تا جایی که می توانست از پیش آمدهای ناگوار و بروز مشکلات برای مسلمانان جلوگیری می کرد و یکی از مهمترین اقدامات خواجه نصیر کمک به هلاکو خان در فتح بغداد و از بین بردن سلسله عباسیان بود.
تاسیس رصدخانه به وسیله خواجه نصیرالدین طوسی
خواجه نصیرالدین طوسی با کمک سایر دانشمندان و مورخان از قدرت و تسلط خود برای خدمت به علم استفاده می کرد به همین دلیل تصمیم گرفت که رصدخانه مراغه را تاسیس کند. این رصدخانه از یادگارهای علمی خواجه نصیرالدین طوسی است که در شمال غربی شهر مراغه واقع شده است و به عنوان مشهورترین رصدخانه اسلامی شناخته می شود و در همه دنیا آوازه آن پیچیده است.
ساختمان و بنای زیبای این رصدخانه به دستور هلاکو خان و نظارت خواجه نصیرالدین طوسی به دست معمار معروف آن زمان یعنی فخرالدین ابوالسعادات احمد بن عثمان مراغی طراحی و ساخته شد. برای کمک به رصدخانه دولت کمک های مالی و اوقاف را در اختیار خواجه نصیر قرار داد و همچنین در کنار رصدخانه کتابخانه بسیار بزرگ که حدود 4000 جلد کتاب نفیس در آن قرار داده شد، نیز ساخته شد.
در کنار رصدخانه و کتابخانه مدرسه علمیه ای نیز ساخته شد که تاسیس این ساختمان ها حدود 13 سال به طول انجامید. پس از مرگ هلاکو خان خواجه نصیرالدین طوسی تا آخرین لحظات عمر خود از رصدخانه و کتابخانه محافظت کرد و سعی کرد که خللی به آثار و کتاب ها و دستاوردهای دانشمندان ایرانی وارد نشود.
مرگ هلاکو خان
هلاکو خان نقش مهمی در سلسله مراتب به قدرت رسیدن مغولان ایفا کرد و به همین دلیل به عنوان یکی از مهمترین و قدرتمندترین رهبران مغول شناخته می شود. مهمترین کارهای او در مدت کوتاهی پادشاهی بر انداختن فرقه اسماعیلیه، فتح بغداد و منقرض کردن سلسله بنی عباس و فتح سوریه بود.
او پس از اختلاف با بستگان خود مانند برکای و جوچی و به دلیل بیمار شدن در سال 663 هجری قمری و 1265 میلادی در کنار رود جغتو در آذربایجان در سن 48 سالگی درگذشت. برخی معتقدند وی در جزیره شاهی در دریاچه ارومیه دفن شده است و برخی معتقدند در نزدیکی دهوارقان به خاک سپرده شده است.
پایان حکومت ایلخانان
پس از مرگ هلاکو خان حکومت سلسله ایلخانان همچنان در ایران ادامه پیدا کرد و به عنوان یکی از موثرترین دوران تاریخ ایران که باعث ایجاد تغییرات سیاسی و فرهنگی بسیاری شده شناخته می شود. اما پس از غازان خان حکمرانی ایلخانان ضعیف شد و پس از آخرین ایلخان مغول به نام ابوسعید که جوان کم تجربه ای بود به دلیل بی نظمی در دربار و مخالفت های زیاد، قلمرو مغولان به قسمت های مختلف تجزیه شد و سلسله ایلخانان در قرن هشتم و در سال 736 هجری قمری در ایران به پایان رسید.
بیشتر بخوانید:
