مطالب درسی

معنی کلمات درس دهم نام نیکو فارسی پنجم + هم خانواده و مخالف

معنی واژگان و لغت های هم خانواده و متضاد مخالف درس 10 ده فارسی پنجم دبستان

در این مطلب از تاپ ناپ ، ابتدا معنی دو بیت «نام نیکو» را می‌خوانید، بعد معنی کلمات درس دهم با نگارش ساده و روان آمده است. سپس کلمه‌های هم‌خانواده، متضادها و یک ردیف واژگان مهم املایی برای مرور سریع آورده‌ایم.

معنی بیت‌های «نام نیکو»

نام نیکو، گر بمانَد ز آدمی / به کزو مانَد سرای زرنگار
خوش‌نامی، بهترین یادگار انسان است؛ از هر دارایی و کاخِ آراسته، ماندگارتر و باارزش‌تر.

نامِ نیکِ رفتگان، ضایع مکن / تا بمانَد نام نیکت، پایدار
حرمتِ نیکنامیِ گذشتگان را نگه دار تا نام خودت هم در نگاه مردم استوار و ماندنی بماند.

معنی کلمات درس دهم «نام نیکو»

عبارت درسی معنی روان
استعداد توانِ ذاتی برای یادگرفتن و پیشرفت در کاری
فوق‌العاده خیلی ویژه و غیرِمعمول
قلم‌مو ابزار نقاشی با موهای نرم روی دسته
مشغول کرد واردِ انجامِ کاری نمود؛ به کار واداشت
دلنشین خوشایند و موردِ پسند
کنجکاو جویای دانستنِ ریزه‌کاری‌ها؛ دقیق و پرسشگر
شبانگاه زمانِ شب؛ هنگامِ تاریکی
خیال‌انگیز برانگیزانندهٔ تصوّر و احساس
بکشد (نقاشی) تصویر یا طرح ایجاد کند؛ نقاشی کند
خشت آجرِ خامِ گِلی
تحسین‌آمیز همراه با آفرین و ستایش
تشویق دلگرم‌کردن به ادامهٔ کار با ستایش
مراقب نگهبان؛ مواظب و دیده‌بان
آفت زیان و آسیب؛ چیزی که لطمه می‌زند
زمزمه آهسته و زیرِ لب سخن گفتن
سپیده‌دم آغازِ صبح؛ بامداد
هیجان شور و اشتیاقِ درونی
شفافیت روشن‌بودن و وضوح
سختیِ کوه استواری و محکم‌بودن مانند کوه
غرور خودبرتربینی و از خود راضی‌بودن
نیم‌رخ نمای نیمهٔ صورت از پهلو
کارش گره خورد به مشکل افتاد؛ کار پیش نرفت
ضامنِ آهو لقب امام رضا (ع)
ضامن پذیرندهٔ مسئولیتِ کاری یا نگهداریِ چیزی
نام‌آشنا شناخته‌شده و معروف
نگاره نقش یا تصویر
سوگوار اندوهگین به‌سبب مصیبت
ستوده‌اند ستایش کرده‌اند؛ آفرین گفته‌اند
ضایع تباه و از دست‌رفته
کلّه رمهٔ چهارپایان (گله)
سرخ شده بود (در متن) شرم‌زده/خجالت‌زده شده بود
بی‌صبرانه با بی‌تابی و شکیباییِ کم
به‌به واژهٔ تحسین و آفرین
مطمئن خاطر جمع؛ آسوده و با اطمینان
زرنگار آراسته به زر؛ طلاکوب و زینت‌داده
کَزو که از او
پایدار ماندگار و همیشگی
گریسته اشک ریخته؛ گریه کرده
ناباوری باور نکردن؛ شگفتیِ همراه با تردید

کلمه‌های هم‌خانواده (درس ۱۰)

واژه هم‌خانواده‌ها
تشویق مشوِّق، شوق، اشتیاق
محمود حامد، حمد
ضامن تضمین، ضمانت
ذهن اذهان، ذهنیت، ذهنی
شهرت مشهور، مشاهیر
نقش نقاش، نقشه
مساجد سجده، مسجد
مشغول شغل، شاغل، مشاغل
حافظ حفظ، محفوظ، حافظه

متضاد (مخالف) برخی واژه‌ها

واژه متضاد
سیاهی سفیدی
غرور تواضع
بی‌صبرانه با آرامش/صبوری
شبانگاه صبحگاه
بیشتر کمتر
نیک‌نام بدنام
هیچ‌چیز همه‌چیز
کم‌حرف پر‌حرف
پرکار کم‌کار
شب روز
نشسته بلند شده
گریسته خندیده

واژگان مهم املایی

کنجکاو جست‌وجوگر شبانگاه خیال‌انگیز زاینده‌رود گل‌دسته‌ها فوق‌العاده شفافیت غرور گلّه گریسته‌اند ستوده‌اند جلال‌الدین‌محمد

خلاصه درس نام نیکو کلاس پنجم دبستان

داستان از کودکیِ محمود آغاز می‌شود؛ پسری کنجکاو که از ستاره‌ها و غروبِ زاینده‌رود تا نقش‌ونگار مسجدهای اصفهان را با دقّت می‌بیند و می‌خواهد همه را نقاشی کند. پدر، او را به استاد امامی می‌سپارد؛ استادی سخت‌کوش و کم‌حرف که ابتدا محمود را به کارهای مقدماتیِ کارگاه می‌گمارد و کم‌کم زمینهٔ رشدش را فراهم می‌کند. با گذشت زمان، استاد از او می‌خواهد خودش طراحی کند و نگاهش را از «سیاهیِ شب تا روشناییِ سپیده‌دم» و از «شفافیت آب تا سختی کوه» گسترده‌تر سازد. تمرین، دقّتِ دیدن و فروتنی باعث می‌شود محمود در آزمونِ کشیدنِ «آهو» بدرخشد و نویدِ استادی بگیرد؛ سال‌ها بعد، محمود فرشچیان با آثاری چون «عصر عاشورا» شهرهٔ جهان می‌شود و پیام پایانیِ درس هم بر نیک‌نامی و ماندگاریِ آن تأکید دارد.

نکات کلیدی

  • شخصیت‌ها: محمود (دانش‌آموزِ بااستعداد)، استاد امامی (راهنما و مربّی).
  • محور رشد: دیدنِ دقیقِ جهان، تمرینِ پیوسته، یادگیریِ تدریجیِ کارگاه، و پرهیز از غرور.
  • اوج داستان: آزمونِ طراحیِ آهو و تحسینِ استاد؛ اعتمادبه‌نفس همراه با تواضع.
  • فرجام: فرشچیانِ نام‌آشنا و اثرِ ماندگار «عصر عاشورا»؛ نتیجهٔ پشتکار و راهبریِ درست.
  • پیام درس: کنجکاوی + تلاش + راهنمای خوب + فروتنی ⇐ پیشرفتِ واقعی و نامِ نیک.

قبلی : معنی شعر سرای امید فارسی پنجم صفحه 76 + + جواب خوانش و فهم

بعدی : جواب درک مطلب و درست و نادرست درس دهم ✅ فارسی پنجم

5/5 - (1 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا