معنی شعر کار و شایستگی صفحه ۲۶ فارسی نهم + معنی کلمات ، آرایه ها و خلاصه

۲- چو بفروختي، از كه خواهي خريد؟ ◆◆◆ متاع جواني به بازار نيست

🌸 معني: اگر روزگار جواني را از دست بدهي، ديگر امكاني براي بازگرداندنش وجود ندارد. جواني سرمايه‌اي گرانبهاست كه در هيچ بازاري يافت نمي‌شود.

🌿 واژه هاي مهم:

🔹 كه: چه كسي

🔹 متاع: كالاي ارزشمند

🌸 نكته هاي ادبي:

🔹 تشبيه: در تركيب «متاع جواني»، جواني به كالايي ارزشمند تشبيه شده كه در هيچ بازار پيدا نمي‌شود.

۳- غنيمت شمر، جز حقيقت مجوي ◆◆◆ كه باري است فرصت، دگربار نيست

🌸 معني: قدر جواني را بدان و هميشه در پي راستي و حقيقت باش؛ زيرا اين فرصت تنها يك بار در زندگي پيش مي‌آيد و دوباره تكرار نمي‌شود.

🌿 واژه هاي مهم:

🔹 غنيمت شمر: قدر بدان

🔹 شمر: شمار، بشمار

🔹 حقيقت: راستي، درستي

🔹 مجوي: جستجو نكن

🔹 باري: يك بار، يك مرتبه

🌸 نكته هاي ادبي:

🔹 تكرار «بار»: براي تأكيد بر يكتا بودن فرصت زندگي

🌿 دانش زباني:

🔹 فرصت: نهاد جمله

🔹 نيست: فعل اسنادي نيست، بلكه به معناي «وجود ندارد» به كار رفته است

۴- مپيچ از ره راست، بر راه كج ◆◆◆ چو در هست، حاجت به ديوار نيست

🌸 معني: از راه درست منحرف نشو و به راه نادرست نرو؛ زيرا همان‌طور كه وقتي دَر وجود دارد، نيازي نيست از ديوار بالا بروي، در زندگي هم راه راست و درست بهترين و آسان‌ترين راه است.

🌿 واژه هاي مهم:

🔹 مپيچ: كج نشو، منحرف نشو

🔹 رَه: شكل كوتاه «راه»

🔹 حاجت: نياز

🌸 نكته هاي ادبي:

🔹 كنایه: «مپيچ از ره راست بر راه كج» كنایه از منحرف نشدن از راه درست

🔹 مثال عيني: در مصرع دوم شاعر براي وضوح معنا مثال ملموسي آورده است (راه ورود از در به جاي ديوار)

🔹 معني كنایي: «چو در هست، حاجت به ديوار نيست» كنايه از اينكه راه آسان و درست وجود دارد و رفتن به سمت راه سخت و نادرست بيهوده است

🌿 نكته تكميلي :

اين بيت بر اصل سادگي در انتخاب راه زندگي تأكيد دارد. همان‌گونه كه ورود از در طبيعي و آسان است، انتخاب راه صداقت هم ساده‌تر و مطمئن‌تر از راه دروغ و خطاست.

۵- ز آزادگان، بردباري و سعي ◆◆◆ بياموز، آموختن عار نيست

🌸 معني: از بزرگان و انسان هاي آزاده صبر و كوشش را ياد بگير؛ چون يادگيري هيچ‌گاه ننگ و شرم نيست، بلكه ارزشمند است.

🌿 واژه هاي مهم:

🔹 آزادگان: جوانمردان، انسان هاي وارسته

🔹 بردباري: صبر و شكيبايي

🔹 عار: ننگ، مايه شرمندگي

🌸 دانش زباني:

🔹 آموختن: مصدر

🔹 بياموز: فعل امر (ساخته شده از افزودن «ب» به آغاز فعل)

🔹 در افعالي كه با «همزه» آغاز مي‌شوند، براي سهولت تلفظ ميان «ب» و «همزه» حرف ي ميانجي مي‌آيد.

🔹 مثال: آموختن → بياموز | آشاميدن → بياشام

🌿 نكته تكميلي:

در اين بيت شاعر غيرمستقيم تأكيد مي‌كند كه هيچ انساني از يادگيري بي‌نياز نيست؛ حتي دانا نيز مي‌تواند از ديگران چيزي بياموزد.

۶- به چشم بصيرت به خود در نگر ◆◆◆ تو را تا در آيينه، زنگار نيست

🌸 معني: تا دل پاك و بي‌آلوده داري، با نگاهي عميق به درون خودت توجه كن. وقتي هنوز خطاها و گناهان بر دل ننشسته‌اند، بهترين زمان براي خودشناسي و ساختن آينده است.

🌿 واژه هاي مهم:

🔹 بصيرت: ديد عميق و آگاهي

🔹 زنگار: آلودگي، تيرگي دل

🌸 نكته ادبي:

🔹 دل پاك نوجوان مانند آيينه‌اي صاف تصوير شده كه هيچ غباري روي آن ننشسته است. اين تصوير به زيبايي نشان مي‌دهد كه پاكي، بهترين فرصت براي شناخت خود است.

🌿 دانش زباني :

🔹 «نيست» در اين بيت نقش خبري دارد و به معناي «وجود ندارد» به كار رفته است، پس صرفاً فعل اسنادي نيست.

۷- همي دانه و خوشه، خروار شد ◆◆◆ ز آغاز، هر خوشه خروار نيست

🌸 معني: دانه‌ها و خوشه‌هاي گندم به تدريج كنار هم جمع مي‌شوند و خرمن بزرگي مي‌سازند؛ هيچ خوشه‌اي از ابتدا خرمن كامل نبوده است. اين بيت به ما ياد مي‌دهد كه براي رسيدن به موفقيت بايد از كوچك شروع كرد و آرام‌آرام پيش رفت.

🌿 واژه هاي مهم:

🔹 همي: همان «مي» در زبان قديم، براي استمرار

🔹 خروار: واحد وزن، در اينجا به معناي مقدار بسيار زياد

🌸 نكته هاي ادبي:

🔹 تكرار: واژه‌هاي «خوشه» و «خروار» براي ايجاد آهنگ و تأكيد

🔹 نمادپردازي: «خوشه و خرمن» نماد تلاش‌هاي كوچك و پيوسته‌اي است كه در نهايت به نتيجه‌اي بزرگ مي‌انجامد

🌿 دانش زباني:

🔹 دانه و خوشه = نهاد

🔹 خروار = مسند | شد = فعل اسنادي

🔹 آغاز = متمم

🔹 هر خوشه = نهاد

🔹 خروار = مسند | نيست = فعل اسنادي

۸- همه كار ايام، درس است و پند ◆◆◆ دريغا كه شاگرد هشيار نيست

🌸 معني: همه روزهاي زندگي پر از درس و اندرز است؛ اما افسوس كه بيشتر انسان‌ها مانند شاگرداني بي‌توجه هستند و از اين پندها بهره نمي‌برند.

🌿 واژه هاي مهم:

🔹 ايام: روزها، روزگار

🔹 دريغا: افسوس

🔹 شاگرد: كنايه از انسان‌ها

🔹 هشيار: آگاه، بيدار

🌸 نكته هاي ادبي:

🔹 مراعات نظير: درس، پند، شاگرد (همه در حوزه آموزش)

🔹 دريغا: كلمه‌اي عاطفي براي نشان دادن حسرت و تأسف

🌿 دانش زباني:

🔹 همه كار ايام = نهاد

🔹 درس و پند = مسند | است = فعل اسنادي

🔹 شاگرد = نهاد

🔹 هشيار = مسند | نيست = فعل اسنادي

معنی کلمات شعر کار و شایستگی فارسی نهم

تاريخ ادبيات مثل آيينه فارسي نهم

درس سوم فارسي نهم با عنوان مثل آيينه از آثار نظامي گنجوي است. او از شاعران بزرگ قرن ششم هجري قمري به شمار مي رود و در سرودن منظومه هاي عاشقانه و تعليمي جايگاه ويژه اي دارد. مهم ترين آثار او شامل مخزن الاسرار، ليلي و مجنون، خسرو و شيرين، هفت پيكر و اسكندرنامه است. در شعر و انديشه نظامي، تصويرسازي هاي زيبا، داستان پردازي هاي پرمايه و بيان روان به چشم مي خورد. به ويژه در منظومه هايش، اوج هنر داستان سرايي و روايت منظوم در ادبيات فارسي را مي توان ديد.

تاريخ ادبيات كار و شايستگي فارسي نهم

شعر «كار و شايستگي» سروده پروين اعتصامي است. او در سال ۱۲۸۵ هجري شمسي به دنيا آمد و در سال ۱۳۲۳ درگذشت. پروين از شاعران تأثيرگذار معاصر است كه اشعارش در قالب هاي قطعه، قصيده و مثنوي در ديوان او گردآوري شده است. سروده هاي پروين بيشتر جنبه اجتماعي، اخلاقي و انتقادي دارند و با زباني ساده و اندرزگونه سروده شده اند. شعرهاي او به خاطر صداقت بيان، پندآموزي و نگاه انساني، جايگاه ويژه اي در ادبيات فارسي يافته است.

خلاصه شعر كار و شايستگي فارسي نهم 🌸🌿

شعر «كار و شايستگي» از پروين اعتصامي بر ارزش جواني و تلاش تأكيد مي‌كند. شاعر مي‌گويد دوران جواني زمان كار، كوشش و كسب لياقت است نه خودپسندي و غرور. جواني سرمايه‌اي است كه اگر از دست برود دوباره به دست نمي‌آيد، پس بايد آن را غنيمت شمرد و به دنبال حقيقت و راستي رفت؛ چرا كه اين فرصت تنها يك بار در زندگي وجود دارد.

در ادامه، شاعر هشدار مي‌دهد كه انسان نبايد از راه درست منحرف شود؛ همان‌طور كه ورود از درِ خانه آسان‌تر و درست‌تر از بالا رفتن از ديوار است. سپس مي‌آموزد كه بايد از بزرگان و آزادگان صبر و بردباري بياموزيم، چون يادگيري هيچ‌گاه عيب و ننگ نيست.

در بخش ديگر، با نگاهي بصيرت‌آميز به درون انسان اشاره مي‌كند و دل پاك را به آيينه‌اي بدون زنگار تشبيه مي‌كند كه بهترين زمان براي خودشناسي است. همچنين يادآور مي‌شود كه هر موفقيت بزرگي از تلاش‌هاي كوچك آغاز مي‌شود؛ همان‌گونه كه خرمن بزرگ گندم از دانه‌ها و خوشه‌هاي كوچك تشكيل مي‌شود.

در پايان، شاعر نتيجه مي‌گيرد كه روزگار پر از درس و پند است، اما متأسفانه انسان‌ها كمتر از آن بهره مي‌برند، چون مانند شاگرداني بي‌توجه هستند كه از درس زندگي غافل مانده‌اند.

پيام كلي شعر كار و شايستگي 🌸🌿

شعر «كار و شايستگي» پيامي روشن دارد: جواني سرمايه‌اي بي‌تكرار است و بايد آن را صرف تلاش، كسب دانش، بردباري و پاكي كرد. انسان نبايد فريب غرور يا تنبلي را بخورد، بلكه بايد از فرصت‌هاي كوتاه زندگي براي رشد و پيشرفت بهره ببرد. هر موفقيت بزرگ با گام‌هاي كوچك آغاز مي‌شود و روزگار هميشه درس‌هايي براي ما دارد، اما تنها انسان‌هاي هوشيار مي‌توانند از اين درس‌ها بهره‌مند شوند.

قبلی:

معنی درس سوم مثل آینه فارسی نهم + معنی کلمات ، آرایه های ادبی و خلاصه

معنی شعر خوانی پرواز فارسی نهم + آرایه های ادبی ، معنی کلمات و خلاصه

سوالات درس دوم فارسی نهم با جواب + پاسخ خودارزیابی ، فعالیت نوشتاری و گفت و گو

بعدی:

جواب سوالات خودارزیابی درس سوم فارسی نهم + پاسخ فعالیت های نوشتاری و گفت و گو