مطالب درسی

معنی شعر خرد رهنمای خرد دلگشای پنجم دبستان + جواب خوانش و فهم صفحه ۳۳

معنی شعر خرد رهنمای خرد دلگشای پنجم دبستان + کلمات هم خانواده و مخالف

در این درس زیبا از کتاب فارسی پنجم ابتدایی، با شعری از حکیم بزرگ فردوسی آشنا می‌شویم که درباره‌ی ارزش و جایگاه خرد و دانایی در زندگی انسان‌ها سخن می‌گوید. شاعر با زبانی شیرین، خرد را راهنما و نجات‌بخش انسان در دنیا و آخرت می‌داند و به ما یاد می‌دهد که برای رسیدن به خوبی و موفقیت، باید از دانش، اندیشه و عقل خود بهره ببریم.

در این مطلب، موارد زیر را به‌طور کامل تهیه کردیم:
معنی کلمات شعر به زبان ساده
جدول هم‌خانواده کلمات مهم شعر
جدول متضاد (مخالف) کلمات شعر
کلمات سخت املایی شعر با نکات آموزشی

این مجموعه، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا با فهم بهتر مفاهیم شعری و واژگان آن، در یادگیری خود موفق‌تر باشند.

 شعر خرد رهنمای خرد دلگشای پنجم دبستان

🟦 معنی کلمات شعر خرد رهنمای و خرد دلگشای – فارسی پنجم

کلمه معنی ساده
خرد عقل، فهم
رهنمای راهنما
دلگشای شادکننده، آرامش‌بخش
دانش علم، آگاهی
گزند آسیب، ضرر
بنالد ناله می‌کند
شکوه گلایه، شکایت
توانا نیرومند، قدرتمند
برنا جوان

🟦 هم‌خانواده کلمات شعر خرد رهنمای خرد دلگشای

کلمه هم‌خانواده
خرد خردمند، خردورزی
رهنمای راهنما، راهنمایی
دلگشای دلگشا، دلشاد
دانش دانا، دانشمند
گزند گزندناک، بی‌گزند
بنالد ناله، نالان
شکوه شکایت، شِکوِه
توانا توان، توانمندی
برنا برنایی، برناوار

🟥 مخالف (متضاد) کلمات شعر خرد رهنمای خرد دلگشای

کلمه مخالف (متضاد)
خرد نادانی، جهل
رهنمای گمراه، بی‌راه
دلگشای دلگیر، غم‌انگیز
دانش نادانی، بی‌سوادی
گزند ایمنی، سلامت
بنالد آرام، ساکت
شکوه رضایت، خشنودی
توانا ناتوان، عاجز
برنا پیر، سالخورده

🟨 کلمات سخت املایی شعر خرد رهنمای و خرد دلگشای

🔸 کلمه 💬 دلیل سختی در املا
خرد با “خ” نوشته می‌شود، نه “ح”
رهنمای «رهنما» و «رهنمایی» گاهی اشتباه می‌شود
گزند ممکن است با «گزند» به معنی “گَزیدن” اشتباه شود
بنالد نوشتار «بـ» در ابتدای فعل ممکن است فراموش شود
شکوه با «ک» نوشته می‌شود، نه «ق» (با شکایت اشتباه نشود)
توانا «واو» در وسط کلمه ممکن است افتاده نوشته شود
برنا نوشتار این واژه قدیمی است، اشتباه با «بِرنا» ممکن است

🔹 خوانش و فهم – صفحه ۳۳ فارسی پنجم

1️⃣ در بیت سوم، منظور شاعر از «بلند شدن به وسیله‌ی دانش» چیست؟
✅ منظور شاعر این است که انسان با بهره‌گیری از دانش می‌تواند جایگاه والایی در زندگی پیدا کند، به موفقیت برسد و از آسیب‌ها در امان بماند.

2️⃣ چرا در مصراع «خِرَد، دست گیرد به هر دو سرای»، بعد از واژه‌ی «خِرَد» نشانه‌ی «،» گذاشته شده است؟
✅ چون شاعر خواسته است واژه‌ی «خِرَد» را از باقی جمله جدا کند تا تأکید بیشتری بر آن داشته باشد. نشانه‌ی «،» باعث مکث کوتاه می‌شود و توجه خواننده را به اهمیت «خِرَد» جلب می‌کند.

شعر:

به نام خداوند جان و خِرَد
کزین برتر اندیشه برنگذرد

خِرَد رهنمای و خِرَد دلگشای
خِرَد دست گیرد به هر دو سرای

به دانش گرای و بدو شو بلند
چو خواهی که از بد نیابی گزند

ز نادان بنالد دل سنگ و کوه
از این‌رو ندارد بر کس شکوه

توانا بود هر که دانا بود
ز دانش دل پیر، برنا بود

🔹 قافیه‌ها:

  • بیت ۱: برنگذرد

  • بیت ۲: دلگشای / سرایقافیه: دلگشای / سرای – ردیف ندارد

  • بیت ۳: بلند / گزند

  • بیت ۴: کوه / شکوه

  • بیت ۵: بود / بود

🔸 ردیف:

در این شعر ردیف مشخصی وجود ندارد؛ واژه‌ها در پایان ابیات تکرار نمی‌شوند، بلکه هر بیت قافیه‌ی خاص خود را دارد.

✅ قافیه‌ها در پایان هر بیت، واژه‌هایی هستند که آوای یکسان دارند و نقش موسیقایی در شعر ایفا می‌کنند. این شعر از نظام قافیه‌های جفتی (زوج‌زوج) پیروی می‌کند، یعنی هر بیت قافیه‌ی مستقل دارد.

قبلی : جواب درست و نادرست و درک مطلب درس سوم فارسی پنجم

بعدی : معنی کلمات درس چهارم پنجم دبستان بازرگان و پسران ✅ هم خانواده و مخالف

5/5 - (1 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا