مطالب درسی
معنی شعر ای مادر عزیز فارسی ششم ✅ صفحه ۱۸
معنی شعر ای مادر عزیز فارسی ششم + هم خانواده ، مخالف ؛ آرایه های آدبی و خلاصه شعر
در این مطلب از تاپ ناپ ، فارسی پایهٔ ششم (صفحهٔ ۱۸)، متن کامل شعر «ای مادر عزیز» ، معنی روانِ ابیات، آرایه‌های ادبی و نکات دستوری، معنی کلمات کلیدی، هم‌خانواده‌های واژگان، متضاد و مخالف‌ها، و خلاصهٔ شعر را تهیه کردیم.
آنچه در این مطلب خواهید دید
معنی شعر ای مادر عزیز فارسی ششم
ای مادرِ عزیز که جانم فدای تو ◈※◈ قربانِ مهربانی و لطف و صفای تو
معنی: مادرِ عزیز، جانم فدایت؛ چنان مهر، لطف و صفایی داری که همهٔ وجودم را نثار تو می‌کنم.
آرایه ادبی:
— این بیت ۳ جمله دارد
— حرف ندا: «ای» | منادا: «مادر»
— تناسب میان «مهربانی، لطف، صفا»
— ترکیب وصفی: «مادرِ عزیز»
— ترکیب اضافی: «جانم»، «فدای تو»، «قربانِ مهربانی»، «صفای تو»
— قافیه: «فدای»، «صفای» | ردیف: «تو»
هرگز نشد محبّتِ یاران و دوستان ◈※◈ همپایه‌ی محبت و مهر و وفای تو
معنی: هیچ‌گاه مهر و وفاداریِ دوستان به اندازهٔ مهربانی و وفای تو نبوده است.
آرایه ادبی:
— این بیت ۱ جمله دارد | نهاد: محبتِ یاران و دوستان
— مراعاتِ نظیر میان «محبت، مهر، وفا»
مهرت بُرون نمی‌رود از سینه‌ام که هست ◈※◈ این سینه، خانه‌ی تو و این دل، سرای تو
معنی: مهرِ تو از دل و سینه‌ام بیرون نمی‌رود؛ چون دل و جانم خانه و سرای توست.
آرایه ادبی:
— این بیت ۳ جمله دارد
— ترکیب اضافی: «مهرت»، «سینه‌ام»، «خانهٔ تو»، «سرای تو»
— ترکیب وصفی: «این سینه»، «این دل» | نهاد: «مهر»، «این خانه»، «این دل»
— «برون» در نقش قید
ای مادر عزیز که جان داده‌ای مرا ◈※◈ سهل است اگر که جان دهم اکنون برای تو
معنی: ای مادرِ مهربان که به من زندگی بخشیدی؛ امروز اگر جانم را فدایت کنم برایم آسان است.
آرایه ادبی:
— این بیت ۴ جمله دارد
— منادا: «مادر» | ترکیب وصفی: «مادرِ عزیز»
— مفعول: «جان» | قید: «اکنون» | نهادِ فعلِ «داده‌ای»: «تو»
— کنایه: «جان دهم» یعنی فدا شدن و از جان گذشتن
خشنودی تو مایه خشنودی من است ◈※◈ زیرا بود رضای خدا در رضای تو
معنی: خشنودیِ تو سبب خوشنودیِ من است؛ چون رضایت خداوند در رضایتِ تو نهفته است.
آرایه ادبی:
— این بیت ۲ جمله دارد | نهادها: «خشنودیِ تو»، «رضای خدا»
— ترکیب اضافی: «خشنودیِ تو»، «مایهٔ خشنودی»، «خشنودیِ من»، «رضای خدا»، «رضای تو»
گر بود اختیار جهانی به دست من ◈※◈ می‌ریختم تمام جهان را به پای تو
معنی: اگر اختیارِ همهٔ دنیا با من بود، همهٔ عالم را پیشِ پایت می‌ریختم و تقدیم می‌کردم.
آرایه ادبی:
— این بیت ۲ جمله دارد | نهاد: «اختیارِ جهانی»، «من»
— ترکیب اضافی: «اختیارِ جهانی»، «دستِ من»، «پایِ تو» | ترکیب وصفی: «تمامِ جهان»
— مفعول: «تمامِ جهان» | کنایه: «جهان را به پای تو ریختن» یعنی همه‌چیز را پیشکش کردن
معنی کلمات «ای مادر عزیز» فارسی ششم (بازنویسی یکتا)
متضاد و مخالف‌های شعر «ای مادر عزیز» فارسی ششم
محبت ≠ دشمنی
سهل ≠ سخت / دشوار
رضایت ≠ نارضایتی / ناخشنودی
بُرون ≠ درون
هرگز ≠ همیشه
اختیار ≠ اجبار
مهربانی ≠ بی‌مهری
لطف ≠ بی‌لطفی
صفا ≠ کدورت
وفا ≠ بی‌وفایی
یار / دوست ≠ دشمن
تمام (جهان) ≠ ناقص / ناتمام
اکنون ≠ بعداً / سپس
فداکاری ≠ خودخواهی
هم‌خانواده‌های شعر «ای مادر عزیز» فارسی ششم — تکمیلی
حِفظ = حافظ، محفوظ، حافظه، حفاظت
لطف = لطیف، لطافت
سَهْل = سهولت، تسهیل، مُسَهِّل
اختیار = مختار، اختیارات
عزیز = عزّت، مُعَزَّز، اِعزاز
محبّت = مُحِب، محبوب، حبیب
رضا = راضی، رضایت، مُرتضی
مِهر = مهربان، مهربانی، مهرورزی
وَفا = وفادار، وفاداری
جَهان = جهانی، جهانگیر
دِل = دلبر، دلگرم، دلبستگی
خانه = خانگی، خانه‌دار، خانه‌داری
خُدا = خدایی، خداوند، خداپرست
دوست = دوستی، دوستانه
یار = یاری، یاری‌گر
فَدا = فداکار، فداکاری، فدایی
قُربان = قربانی، قربانگاه
خشنودی = خشنود، خشنود کردن
صَفا = صاف، تصفیه
خلاصه شعر ای مادر عزیز : شاعر با زبانی صمیمی، عشق و ارادت بی‌پایانش به مادر را بیان می‌کند: مهر مادر را فراتر از محبت همهٔ یاران می‌داند، دل و سینه‌اش را خانه و سرای او می‌خواند و حتی جان‌دادن در راهش را آسان می‌شمارد. او خشنودی مادر را مایهٔ خشنودی خود و هم‌سو با رضایت خدا می‌بیند و در پایان می‌گوید اگر اختیار همهٔ جهان را داشت، آن را پیش پای مادر می‌ریخت و تقدیمش می‌کرد.
پنجره های شناخت صفحه ۱۶
