معنی شعرخوانی ای وطن من فارسی هشتم صفحه ۸۶
در این مطلب از تاپ ناپ، شعر «ای وطن من» فارسی هشتم را معنی کردیم و به همراه آن واژه های مهم، آرایه های ادبی و پیام اصلی شعر را نیز تهیه نمودیم تا دانش آموزان درک بهتری از مفاهیم این شعر داشته باشند.
آنچه در این مطلب خواهید دید
معنی شعرخوانی ای وطن من فارسی هشتم
※ ای ایستاده در چمن آفتابی معلوم ◈ وطن من! ◈ ای تواناترین مظلوم ◈ تو را دوست دارم!
معنی : ای وطن من! تو همچون سرزمینی روشن و سبز در برابر خورشید همیشه پابرجا و جاودان هستی. با اینکه در طول تاریخ ستم دیده‌ای، نیرومند و توانا مانده‌ای و من با تمام دل تو را دوست دارم.
واژه های مهم
- مظلوم: ستم دیده
- آفتابی معلوم: آشکار در برابر خورشید
آرایه های ادبی
- وطن من: تشخیص
- ایستاده در چمن آفتابی معلوم: کنایه از پایداری و جاودانگی وطن
- تواناترین مظلوم: تضاد ظاهری میان قدرت و مظلومیت
- تو را دوست دارم: تاکید بر احساس شاعر
※ ای آفتاب شمایل دریا دل ◈ که نام خیابان‌هایت را شهیدان برگزیده‌اند
معنی : ای وطن! تو چهره‌ای درخشان و زیبا همچون خورشید داری و دلیر و شجاعی همچون دریا. نام خیابان‌هایت نیز به یاد شهیدان قهرمان مزین شده است.
واژه های مهم
- دریا دل: بسیار شجاع و نترس
- آفتاب شمایل: چهره‌ای مانند خورشید، درخشان
آرایه های ادبی
- دریا دل: کنایه از شجاعت و دلیری
- ای آفتاب شمایل دریا دل: کنایه از زیبایی، بزرگی و بزرگواری وطن
- آفتاب شمایل: استعاره از وطن درخشان و پرشکوه
- وطن چون آفتابی است: تشبیه (میهن همانند خورشید معرفی شده)
※ ای فروتن نیرومند! ◈ ایستاده‌ایم در کنار تو، سبز و بلند
معنی : ای وطن فروتن و در عین حال نیرومند! ما مردم در کنار تو استوار ایستاده‌ایم، شاداب، پرامید و سربلند.
واژه های مهم
- فروتن: متواضع
- نیرومند: قدرتمند
- سبز: تازه، شاداب
آرایه های ادبی
- سبز: مجاز از شادابی و سرزندگی
- ایستاده‌ایم در کنار تو: تشخیص (وطن همچون موجودی زنده که همراه او ایستاده‌اند)
- سبز و بلند: تضاد ضمنی (نشاط و بلندی مقام در کنار هم)
- فروتن نیرومند: ترکیب متضاد برای برجسته کردن شکوه وطن
※ و تو آن درخت گردوی کهنسالی ◈ و بیش از آنکه من خوف تبر را نگرانم، ◈ تو ایستاده‌ای ◈ و پسران تو ◈ مردان نیایش و شمشیرند
معنی : ای وطن! تو همچون درخت گردوی کهنسالی هستی که ریشه‌ای عمیق و استوار دارد. پیش از آنکه من از ترس تبر دشمن بیمناک باشم، تو پابرجا و مقاوم ایستاده‌ای و فرزندان تو مردانی‌اند که هم اهل نیایش و عبادت‌اند و هم در میدان جنگ شمشیرزن و دلیر.
واژه های مهم
- خوف: ترس
- را: برای
آرایه های ادبی
- تشبیه: وطن به درخت گردوی کهنسال مانند شده است
- تبر: استعاره از دشمن و خطر نابودی
- شمشیر: مجاز از جنگ و مبارزه
دانش زبانی
- «را» در «تبر را» فک اضافه است (یعنی من نگران خوفِ تبر هستم).
※ و مادران صبوری داری ◈ و پدرانی به غایت جرئت مند ◈ دوست دارم تو را ◈ آن گونه که عشق را ◈ دریا را ◈ آفتاب را…
معنی: ای وطن! تو مادرانی بردبار و صبور داری و پدرانی بسیار دلیر و شجاع. تو را دوست دارم همان گونه که انسان عشق را دوست می دارد، همانند دوست داشتن دریای پهناور و روشنایی باشکوه خورشید.
واژه های مهم
- به غایت: بسیار، بی نهایت
- جرئت مند: دلیر، شجاع
آرایه های ادبی
- آن گونه که عشق / دریا / آفتاب: تشبیه برای بیان شدت دوست داشتن
- مادران صبور / پدران جرئت مند: تضاد ضمنی میان صبر و جرأت
- دریا و آفتاب: مراعات نظیر (هر دو از پدیده های طبیعت)
※ ای مجمع الجزایر گل ها، خوبی ها!
معنی: ای وطن! تو همچون سرزمینی هستی که از کنار هم قرار گرفتن جزیره های پر از گل و زیبایی ساخته شده و جایگاه همه خوبی ها و فضیلت ها هستی.
واژه های مهم
- مجمع الجزایر: مجموعه ای از جزیره های نزدیک به هم
آرایه های ادبی
- مجمع الجزایر گل ها: استعاره از سرزمینی پر از زیبایی و نیکی
- گل ها و خوبی ها: مراعات نظیر (هر دو نشانه لطافت و زیبایی)
※ ای بهار استوار! ◈ ای اقیانوس مواج عاطفه و خشونت…
معنی: ای وطن! تو همانند بهاری پایدار و همیشه زنده‌ای. تو همچون اقیانوسی خروشان، سرشار از مهر و عاطفه‌ای و در برابر دشمن سرسخت و پرخروش هستی.
واژه های مهم
- استوار: پایدار، محکم
- مواج: خروشان، پر موج
آرایه های ادبی
- ای بهار استوار: استعاره از وطن زنده و پایدار
- اقیانوس مواج عاطفه و خشونت: تشبیه وطن به دریایی خروشان که هم مهربان است و هم سخت در برابر دشمن
- عاطفه و خشونت: تضاد برای نشان دادن دو ویژگی متفاوت وطن
※ ای شکیبایی شکوهمند! ◈ کجای زمین از تو عاشق‌تر است؟… ◈ من از تو بر نمی‌گردم تا بمیرم
معنی: ای وطن صبور و باعظمت! کدام سرزمین در جهان از تو عاشق‌تر و دوست‌داشتنی‌تر است؟ من هیچ‌گاه از تو روی برنمی‌گردانم و تا پایان زندگی همراهت خواهم بود.
واژه های مهم
- شکیبایی: صبر
- شکوهمند: باعظمت
- زمین: جهان، سرزمین
آرایه های ادبی
- زمین: مجاز از دنیا و جهان
- ای شکیبایی شکوهمند: استعاره از وطن استوار
- من از تو برنمی‌گردم تا بمیرم: کنایه از وفاداری کامل
※ و مرگ در کنار تو زندگی است. ◈ تو را دوست می‌دارم. ◈ چقدر به اقیانوس می‌مانی!
معنی: اگر در راه تو بمیرم، همان زندگی جاویدان است؛ چراکه شهیدان زنده‌اند. تو را دوست دارم، ای وطن! چه بسیار شبیه اقیانوس پهناور، ژرف و باعظمت هستی.
واژه های مهم
- اقیانوس: دریاى پهناور و پرموج
آرایه های ادبی
- مرگ و زندگی: تضاد
- به اقیانوس می‌مانی: تشبیه (وطن همانند اقیانوس وسیع و نیرومند است)
- مرگ در کنار تو زندگی است: پارادوکس (مرگ مساوی زندگی بیان شده)
※ برای تو و به خاطر تو ◈ ای پهلوان فروتن! ◈ خدا چقدر مهربانی‌اش را وسعت داد
معنی: ای پهلوان متواضع! خداوند در حق تو لطف و مهربانی فراوان بخشیده است.
واژه های مهم
- پهلوان: دلیر، شجاع
- فروتن: متواضع
آرایه های ادبی
- پهلوان فروتن: تضاد معنایی ظریف (قدرت همراه با تواضع)
- مهربانی‌اش را وسعت داد: اغراق برای نشان دادن لطف بی‌پایان خدا
※ در دورهای کویر طبس ◈ آن اتفاق ◈ یادت هست؟
معنی: در کویر دورافتاده طبس، آیا آن حادثه بزرگ و تاریخی را به خاطر داری؟
واژه های مهم
- کویر طبس: اشاره به شکست عملیات نظامی آمریکا در طبس (۱۳۵۹ ه.ش)
- اتفاق: رخداد، حادثه
آرایه های ادبی
- کویر طبس: تلمیح به واقعه تاریخی شکست نیروهای آمریکایی در صحرای طبس
- یادت هست؟: پرسش بلاغی برای تأکید بر اهمیت حادثه
※ نه من بودم و نه هیچ کس ◈ خدا بود و گردباد…
معنی: در آن حادثه هیچ‌کس جز خدا حضور نداشت؛ این خدا بود که با گردباد و طوفان شن، دشمنان را نابود ساخت.
واژه های مهم
- گردباد: طوفان شدید همراه با شن و خاک
آرایه های ادبی
- خدا بود و گردباد: استعاره از یاری و قدرت الهی
- نه من بودم و نه هیچ کس: ایجاز برای نشان دادن ناتوانی انسان در برابر قدرت خدا
※ وطن من، آه ای پوپک مؤدب! ◈ ای رویین تن متواضع! ◈ ای متواضع رویین تن! ◈ ای وطن من!
معنی: ای میهن من! تو همچون پرنده‌ای ظریف و زیبا اما باوقار و مودب هستی. تو مانند پهلوانی رویین‌تن، نیرومند و شکست‌ناپذیر، و در عین حال فروتن و افتاده‌ای.
واژه های مهم
- پوپک: پرنده شانه‌به‌سر یا هدهد
- مؤدب: باوقار، دارای ادب
- متواضع: فروتن، افتاده
- رویین تن: کسی که زخم و ضربه بر او کارگر نمی‌شود (مانند اسفندیار در شاهنامه)
آرایه های ادبی
- پوپک مؤدب: تشخیص (پوپک به صفت انسانی آراسته شده است)
- پوپک: نماد زیبایی، مظلومیت و لطافت
- وطن → پوپک / رویین تن متواضع: تشبیه (وطن هم به پرنده‌ای لطیف و هم به پهلوانی نیرومند مانند شده است)
خلاصه شعر «ای وطن من» – فارسی هشتم
شاعر در این شعر، با زبانی سرشار از احساس و تصویر، عشق و دلبستگی خود را به وطن بیان می‌کند. او میهن را پناهگاه دل و خانه تن می‌داند و آن را به نور خورشید، جان در برابر تن و اقیانوسی عظیم تشبیه می‌کند. شاعر تأکید می‌کند که انسان باید در دل خود محبت‌هایی چون دین، خانواده، عزت، مال و به ویژه وطن را داشته باشد وگرنه از شیطان نیز پست‌تر است. در پایان نیز می‌گوید کسی که مهر وطن در دل ندارد، زندگی‌اش بی‌ارزش‌تر از مرگ است.
پیام شعر «ای وطن من» – فارسی هشتم
پیام اصلی شعر این است که دوست داشتن وطن نشانه ایمان و انسانیت است. شاعر وطن را سرچشمه عزت، پایداری و زندگی می‌داند و بیان می‌کند که انسان بدون عشق به میهن ارزشی ندارد. وطن‌دوستی مایه افتخار و سربلندی است و کسی که مهر وطن در دل نداشته باشد، زندگی‌اش بی‌معنا و بی‌ارزش خواهد بود.
قبلی:
جواب سوالات درس یازدهم فارسی هشتم ( خودارزیابی ، فعالیت نوشتاری و گفت و گو)
معنی درس یازدهم پرچمداران + کلمات سخت ، آرایه های ادبی و خلاصه
