معنی درس ۱۳ فارسی نهم اشنای غریبان + ارایه های ادبی خلاصه و معنی کلمات

خلاصه درس سیزدهم فارسی نهم – آشنای غریبان و میلاد گل

درس سیزدهم فارسی نهم از دو بخش اصلی تشکیل شده است. بخش اول با عنوان “آشنای غریبان” به ویژگی‌های حضرت امام مهدی (عج) و نقش ایشان در راهنمایی انسان‌ها می‌پردازد. در این بخش، به ویژگی‌های معنوی و روحانی امام و تأثیر او بر جهان اشاره می‌شود.

آشنایی با غریبان از دیدگاه امام (عج) به معنای رسیدن به حقیقت و نور است، و تاکید بر این دارد که پیام امام مهدی (عج) همیشه برای همه انسان‌ها آشنا و قابل درک است.

بخش دوم درس “میلاد گل” به تولد حضرت امام مهدی (عج) و اهمیت آن در زندگی بشری پرداخته است. در این بخش به تولد حضرت مهدی (عج) و عید منتظران اشاره می‌شود که همانند بهار، نویددهنده‌ی شادابی، شکوفایی و حیات جدید است.

این بخش بیشتر به نقش امام مهدی (عج) در تحقق آرزوهای انسان‌ها و نجات بشریت پرداخته و آن را به عنوان منجی و نجات‌دهنده بشریت معرفی می‌کند.

این دو بخش نشان‌دهنده‌ی امید، نور و هدایت است که حضرت امام مهدی (عج) برای بشریت به ارمغان می‌آورد.

معنی درس آشنای غریبان فارسی نهم

🌸 چشمه های خروشان تو را می شناسند 🔹 موج های پریشان تو را می شناسند

معنی: چشمه های پرجوش و خروش و موج های آشفته دریا تو را می شناسند و از وجود و حضور تو آگاهند.

واژه های مهم:

خروشان: پر جوش و خروش

پریشان: آشفته و سرگردان

آرایه های ادبی:

🔹 تشخیص: نسبت دادن عمل شناختن به چشمه و موج

🔹 استعاره: چشمه های خروشان استعاره از انسان های آگاه، دانشمند و انقلابی است

🔹 استعاره: موج های پریشان استعاره از انسان های گمراه و سرگردان است

🔹 مراعات نظیر: میان واژه های چشمه، خروشان، موج و پریشان هماهنگی معنایی وجود دارد

🔹 واج آرایی: تکرار صدای «ش» باعث ایجاد آهنگ و موسیقی درونی در شعر شده است

دانش زبانی:

🔹 چشمه های خروشان، موج های پریشان: ترکیب وصفی

🔹 چشمه، خروشان، پریشان: واژه های مشتق هستند

🔹 چشمه های خروشان و موج های پریشان: نهاد جمله

🔹 خروشان و پریشان: صفت

🔹 تو: مفعول

🌟 پرسشِ تشنگی را تو آبی، جوابی 🔹 ریگ‌های بیابان تو را می‌شناسند

معنی: تو همانند آب برای انسان های تشنۀ معرفت و علم ارزشمند و ضروری هستی. حتی ریگ های بیابان نیز از ارزش و اهمیت تو آگاهند.

واژه های مهم:

ریگ: سنگ ریزه، شن

پرسش تشنگی: سؤال و نیاز به آگاهی و علم

آرایه های ادبی:

🔹 تلمیح: اشاره به پرسش و پاسخ امام رضا (ع) در بین دانشمندان مذاهب مختلف

🔹 شناختن ریگ‌ها: تشخیص (دادن ویژگی به سنگ ریزه‌ها)

🔹 پرسش تشنگی را تو آبی، جوابی: تشبیه امام رضا (ع) به آب برای تشنگی، اشاره به تأثیرگذاری و ارزش علم او
🔹 بیابان: نماد تشنگی، نیاز به علم

🔹 پرسش و جواب: تضاد و تناسب بین نیاز و پاسخ

🔹 تشنگی و آب: تضاد و تناسب

دانش زبانی:

🔹 بیت سه جمله دارد.

🔹 پرسش تشنگی: ترکیب اضافی

🔹 تو (در بیت اول)، ریگ‌ها: نهاد جمله

🔹 آبی، جوابی: مسند

🔹 پرسش تو (در مصراع دوم): مفعول

🔹 پرسش تشنگی: گروه اسمی، پرسش: هسته، تشنگی: وابسته پسین مضاف‌الیه

🌟 نام تو رُخصت رویش است و طراوت 🔹 زین سبب برگ و باران، تو را می‌شناسد

معنی: نام تو مانند اجازه‌ای برای رویش و شادابی است. به همین دلیل تمام گیاهان و قطرات باران از اهمیت و وجود تو آگاهند.

واژه های مهم:

رخصت: اجازه

رویش: روییدن، رشد

طراوت: شادابی، تازگی

آرایه های ادبی:

🔹 تلمیح: اشاره به دعای باران امام رضا (ع)، که در آن باران برای زمین برکت می‌آورد

🔹 رویش، طراوت، برگ، باران: مراعات‌نظیر، هم‌معنایی و هماهنگی معنایی در واژه‌ها

🔹 واج‌آرایی حرف «ر»: تکرار صدای «ر» در واژه‌ها برای ایجاد آهنگ و تأکید

دانش زبانی:

🔹 نام تو، برگ و باران: نهاد جمله

🔹 رخصت: مسند

🔹 تو (در مصراع دوم): مفعول

🔹 رویش، باران: واژه‌های مشتق

🔹 زین سبب: قید

🔹 زین: مخفف از «این»

🌸 هم تو گل‌های این باغ را می‌شناسی 🔹 هم تمام شهیدان تو را می‌شناسند

معنی: تو همۀ انسان‌های خوب و شایسته این جهان را می‌شناسی و تمام شهیدان نیز از تو آگاهند.

واژه‌های مهم:

گل‌ها: انسان‌های خوب و پاک

باغ: منظور دنیا

آرایه‌های ادبی:

🔹 گل: استعاره از خوبان و نیکان، شهیدان

🔹 این باغ: استعاره از کشور ایران

🔹 باغ، گل: مراعات‌نظیر

🔹 تو: آرایه تکرار برای تأکید

🔹 واج‌آرایی «الف، ش»: تکرار صداها برای ایجاد آهنگ

دانش زبانی:

🔹 تو (در بیت اول)، تمام شهیدان: نهاد جمله

🔹 گل‌ها، تو (در مصراع دوم): مفعول

🔹 تمام شهیدان: ترکیب اضافی

🔹 «هم»: قید تأکید
🔹 می‌شناسی، می‌شناسند: مضارع اخباری

🌟 اینک ای خوب! فصل غریبی سرآمد 🔹 چون تمام غریبان تو را می‌شناسند

معنی: ای امام خوب ما، اکنون زمان غریبی و تنهایی به پایان رسیده است زیرا همه انسان‌های غریب، تو را می‌شناسند.

واژه‌های مهم:

غریبی: تنهایی

سرآمد: به پایان رسید

آرایه‌های ادبی:

🔹 ای خوب: اشاره به امام رضا (ع)، خطاب محترمانه و تعظیم

🔹 سرآمدن: کنایه از به پایان رسیدن زمان غریبی و دوری

🔹 واج‌آرایی «الف»: تکرار صدای «الف» در واژه‌ها برای ایجاد هماهنگی صوتی

🔹 فصل غریبی: اضافۀ تشبیهی، بیان وضعیت خاص زمان

دانش زبانی:

🔹 اینک: قید زمان

🔹 ای خوب: منادا و شبه جمله (خوب: صفت جانشین اسم)

🔹 چون (به معنای زیرا): حرف ربط

🔹 فصل غریبی: گروه نهادی

🔹 فصل: هسته

🔹 غریبی: وابسته پسین مضاف‌الیه

🔹 تمام غریبان: گروه نهادی

🔹 تمام: وابسته پیشین (صفت مبهم)

🔹 غریبان: هسته

🔹 تو: مفعول

🔹 غریبان: صفت جانشین اسم

🔹 غریبان، غریبی (غریب + ی مصدری): واژه مشتق

🔹 سرآمد: فعل مرکب

🌸 کاش من هم عبور تو را دیده بودم 🔹 کوچه‌های خراسان تو را می‌شناسد

معنی: کاش من هم عبور تو را از خراسان دیده بودم. تمام مردم خراسان تو را می‌شناسند.

واژه‌های مهم:

عبور: گذر

کاش: قید افسوس و آرزو

آرایه‌های ادبی:

🔹 شناختن کوچه‌ها: تشخیص (نسبت دادن خاصیت شناخت به کوچه‌ها)

🔹 واج‌آرایی «الف»: تکرار صدای «الف» در واژه‌ها برای ایجاد هماهنگی صوتی

🔹 عبور، کوچه: مراعات نظیر (هماهنگی معنایی در واژه‌ها)

🔹 تلمیح: اشاره به آمدن امام رضا (ع) به خراسان

دانش زبانی:

🔹 هم (به معنی همچنین): قید تأکید

🔹 من: نهاد و هسته

🔹 عبور تو: گروه مفعولی

🔹 عبور: هسته

🔹 تو: وابسته پسین مضاف‌الیه

🔹 دیده بودم: ماضی بعید

🔹 کوچه‌های خراسان: گروه نهادی

🔹 کوچه: هسته

🔹 ها: وابسته پسین علامت جمع

🔹 خراسان: وابسته پسین (مضاف‌الیه)

🔹 تو (در مصراع دوم): مفعول و هسته

🔹 می‌شناسند: مضارع اخباری

معنی کلمات آشنای غریبان فارسی نهم

🔹 آوا: صدای دلنشین و آهنگ، صدا

🔹 پهنه: میدان وسیع یا عرصه گسترده

🔹 خوب: نیکو، پسندیده، درست

🔹 درنگ: مکث، توقف کوتاه

🔹 رخصت: اجازه، اجازه برای انجام کاری

🔹 زین سبب: به این دلیل، به خاطر این

🔹 طراوت: شادابی، تازگی، جوانی

🔹 غریب: نا آشنا، غریبه

🔹 لحن: آهنگ، کیفیت صدا در هنگام صحبت یا آواز

🔴 میلاد گل و بهار جان آمد ◈※◈ برخیز که عید می‌کشان آمد

معنی: تولد حضرت مهدی (عج)، که همچون بهار جان‌بخش است، از راه رسید. برخیز و از جایت بلند شو چون عید عارفان و عاشقان فرا رسیده است.

واژه‌های مهم:

می‌کشان: جذب می‌کند، دعوت می‌کند

آرایه‌های ادبی:

🔹 گل: استعاره از حضرت امام مهدی (عج)

🔹 می‌کشان: اشاره به عارفان و عاشقان حضرت مهدی (عج)

🔹 گل، بهار، عید: مراعات نظیر، هماهنگی معنایی بین واژه‌ها

🔹 واج‌آرایی «الف»: تکرار صدای «الف» برای ایجاد هماهنگی صوتی

دانش زبانی:

🔹 میلاد گل و بهار جان: گروه نهادی

🔹 می‌کشان: واژه مرکب

🔹 عید می‌کشان: گروه نهادی

🔹 عید: هسته

🔹 می‌کشان: وابسته پسین مضاف‌الیه

🔴 خاموش مباش زیر این خرقه ◈※◈ بر جان جهان، دوباره جان آمد

معنی: در این دنیا آرام و ساکت ننشین. برخیز زیرا جهان دوباره زنده شده است.

واژه‌های مهم:

خرقه: لباس درویشان، اشاره به دنیا

جان گرفتن: کنایه از شادی و نشاط مردم

جهان: مجاز از مردم

آرایه‌های ادبی:

🔹 خرقه: استعاره از این جهان

🔹 جان گرفتن: کنایه از شادی و نشاط در میان مردم

🔹 جهان: مجاز از مردم

🔹 جان، جهان: جناس ناقص افزایشی، تکرار واژه‌ها با تفاوت معنایی

🔹 جان: آرایه تکرار، تأکید بر اهمیت و تأثیرگذاری

واج‌آرایی:

🔹 واج‌آرایی «ج»: تکرار صدای «ج» برای ایجاد هماهنگی صوتی

دانش زبانی:

🔹 خاموش: مسند

🔹 جان: به ترتیب متمم و نهاد

🔹 دوباره: قید

🔹 جان جهان: گروه اسمی

🔹 جان: هسته

🔹 جهان: وابسته پسین مضاف‌الیه

🔴 گلزار ز عیش، لاله باران شد ◈※◈ سلطان زمین و آسمان آمد

معنی: گلستان پر از گل‌های لاله شده است زیرا پادشاه آسمان و زمین از راه رسیده است.

واژه‌های مهم:

گلزار: گلستان

عیش: خوشی، خرمی، زندگی

آرایه‌های ادبی:

🔹 گلزار: استعاره از جهان

🔹 عیش و شادمانی گلزار: تشخیص (نسبت دادن ویژگی شادابی به گلزار)

🔹 سلطان زمین و آسمان: استعاره از حضرت مهدی (عج)

🔹 زمین، آسمان: تضاد و تناسب میان دو مفهومی که در آیه‌ها و سخنان دینی از آن استفاده می‌شود

🔹 گلزار، لاله باران: مراعات نظیر (هماهنگی معنایی)

🔹 واج‌آرایی «الف»: تکرار صدای «الف» برای ایجاد هماهنگی صوتی

دانش زبانی:

🔹 گلزار: نهاد

🔹 عیش: متمم

🔹 لاله باران: مسند

🔹 سلطان زمین و آسمان: گروه نهادی

🔴 آمادۀ امر و نهی و فرمان باش ◈※◈ هشدار که منجی جهان آمد

معنی: آماده باش تا طبق دستور و فرمان عمل کنی و هوشیار باش که نجات‌دهنده جهان از راه رسیده است.

واژه‌های مهم:

نهی: بازداشتن، نه گفتن

هشدار: هوشیار باش، آگاه باش

منجی: نجات‌دهنده، کسی که نجات می‌دهد

آرایه‌های ادبی:

🔹 امر، نهی: تضاد، ایجاد تفاوت میان دستور مثبت و منفی

🔹 منجی جهان: اشاره به حضرت مهدی (عج)، نجات‌دهنده جهان

🔹 امر، نهی، فرمان: مراعات‌نظیر (هماهنگی معنایی واژه‌ها)

🔹 واج‌آرایی «الف»: تکرار صدای «الف» برای ایجاد هماهنگی صوتی

🔹 جهان: مجاز از مردم، اشاره به انسان‌ها و بشریت

دانش زبانی:

🔹 آمادۀ امر و نهی و فرمان: گروه مسندی

🔹 هشدار (به معنی آگاه باش): شبه جمله

🔹 منجی جهان: گروه نهادی

🔹 منجی: هسته

🔹 جهان: مضاف‌الیه

معنی کلمات میلادِ گل فارسی نهم

🔹 جان: روح و روان

🔹 خاموش بودن: ساکت بودن، بدون حرف

🔹 خرقه: لباس یا جامه درویشان و عارفان، زیر این خرقه: اشاره به این دنیا

🔹 سلطان: پادشاه، فرمانروای، صاحب سلطنت

🔹 عیش: زندگی، لذت و خوشی

🔹 منجی: نجات‌دهنده، کسی که نجات می‌دهد

🔹 میلاد: هنگام تولد، روز تولد

🔹 می‌کشان: باده‌نوشان یا می‌خواران، در شعر امام خمینی (ره) اشاره به عارفان و عاشقان حضرت ولی عصر (عج)

🌿 پیام و نتیجه گیری درس آشنای غریبان

این درس ما را با جایگاه والا و نقش هدایت‌گر حضرت امام مهدی (عج) آشنا می‌کند. شاعر با زبان لطیف و شاعرانه نشان می‌دهد که جهان بدون حضور امام، سرد و بی‌روح است و با ظهور او زندگی، امید و طراوت دوباره به زمین بازمی‌گردد.

در حقیقت، پیام اصلی درس این است که امام مهدی (عج) آشنای همه دل‌های پاک و تکیه‌گاه انسان‌های خسته و غریب است. او منجی و نجات‌دهنده‌ای است که حضورش، مایه‌ی آرامش، عدالت و روشنی جهان خواهد بود.

قبلی:

معنی حکایت سیرت سلمان صفحه ۹۷ فارسی نهم + خلاصه ، مفهوم کلی و کلمات

جواب خودارزیابی و فعالیت نوشتاری درس دوازدهم فارسی نهم

معنی درس دوازدهم پیام آور رحمت فارسی نهم + خلاصه آرایه های ادبی و لغات

معنی روان خوانی دروازه ای به آسمان فارسی نهم + کلمات سخت ، خلاصه و آرایه ها