مطالب درسی

معنی حکایت علم و عمل فارسی ششم صفحه ۳۶ + به زبان ساده

معنی حکایت علم و عمل فارسی ششم به زبان ساده + معنی کلمات

بند اول

اوّل نعمتی که ایزد تعالی، به من بخشید، دوستی ِ پدر و مادر بود و مهربانی ایشان بر حال من.چون سال عمر من به هفت رسید، مرا بر خواندن علم برانگیختند. من نیز، همین که اندک آگاهی یافتم و ارزش و اهمّیت علم بشناختم، با شوق فراوان در فراگیری آن کوشیدم… .

معنی روان: خدا به من پدر و مادری مهربان داد و آنان از کودکی مشوقم بودند. وقتی هفت‌ساله شدم، مرا به درس خواندن واداشتند. من هم همین‌که اندکی دانستم و ارزش دانش را فهمیدم، با دل‌گرمی و اشتیاقِ بسیار دنبال یادگیری رفتم.

بند دوم

بر مردمان واجب است که در کسب علم بکوشند و درک و فهم آن را گرامی بدارند، که طلب علم از گرانبهاترین کارهاست و انسان تا زنده است، باید جویای علم و ادب و کردار نیک باشد.

معنی روان: بر همه لازم است برای فراگرفتن دانش تلاش کنند و فهم و دانایی را ارزشمند بدانند؛ زیرا جست‌وجوی علم کاری بسیار والا است. آدمی تا زنده است باید آموختن را رها نکند و در کنار دانش، ادب و رفتارِ پسندیده را نیز پیشهٔ خود سازد.

بند سوم

نور ادب دل را روشن میکند و تجربه اندوزی، انسان را از جهل و نابودی میرهاند. همچنان که جمالِ خورشید، روی زمین را پُرنور می ِ گرداند، علم نیز به عمل نیک، شکوه و جمال میگیرد، زیرا که میوه ی درخت دانش، نیکوکاری است و نیازردن دیگران.

معنی روان: ادب، دلِ انسان را روشن و آرام می‌کند و اندوختنِ تجربه او را از نادانی و تباهی دور می‌سازد. همان‌طور که خورشید، زمین را روشنی می‌بخشد، دانش هم وقتی با کارِ نیک همراه شود زیبایی و ارزش پیدا می‌کند؛ چون ثمرهٔ واقعیِ دانش، نیکوکاری و آزار نرساندن به دیگران است.

ارتباط مفهوم بیت با متن «علم و عمل»

چو کسبِ عِلم کردی، در عَمَل کوش
که عِلمِ بی‌عَمَل، زَهر است بی‌نوش

جواب: پیام بیت کاملاً هم‌سو با متن درس است: انسان باید پیوسته در راه آموختن بکوشد و آنچه می‌آموزد را در رفتار و زندگیِ روزانه به کار ببندد. دانشی که فقط در ذهن بماند و به عمل نینجامد، نه‌تنها سودی ندارد، بلکه می‌تواند آدمی را دچار غرورِ دانستنِ بی‌اثر کند؛ پس ارزشِ واقعیِ علم زمانی آشکار می‌شود که با ادب، تجربه و کردارِ نیک همراه گردد.

معنی: وقتی دانش اندوختی، حتماً آن را در عمل به کار بگیر؛ زیرا دانشی که به کار بسته نشود مانند زهری بی‌شفاست؛ سودی نمی‌رساند و حتی زیان دارد.

معنی کلمات حکایت علم و عمل

نعمت بخشش و خوبیِ ارزانی‌شده از سوی خدا
ایزد خداوند
برانگیختن تشویق و واداشتن به کاری
فراگیری یاد گرفتن، آموختن
واجب لازم و ضروری
کسب (علم) به‌دست‌آوردن و اندوختن دانش
درک فهمیدن و دریافتِ درستِ معنا
ادب رفتار و گفتارِ پسندیده و احترام‌آمیز
تجربه آموخته‌های عملی از زندگی و آزمون
نیکوکاری کارِ خیر و آزار نرساندن به دیگران

هم خانواده حکایت علم و عمل

علم عالم، علمی، تعلّم/تعلیم
عمل عامل، عملی، عملکرد
ادب مؤدّب، ادیب، باادب
تجربه مجرّب، تجربی، تجربه‌اندوزی
دانش دانش‌آموز، دانشمند، دانشکده
دوستی دوست، دوستانه، دوستدار
مهربانی مهربان، مهربانانه، مهرورزی
درک ادراک، درک‌کردن، مدرِک
فهم فهیم، مفهوم، فهمیدن
نیکوکاری نیکوکار، نیک‌اندیش، کارِ نیک

متضاد حکایت علم و عمل

دوستی دشمنی
مهربانی بی‌مهری
واجب غیرضروری
علم جهل
ادب بی‌ادبی
تجربه بی‌تجربگی
نور تاریکی
نیکوکاری بدکاری
فهم/درک نادانی
عمل (نیک) بی‌عملی/سستی

نتیجه‌ گیری «حکایت علم و عمل» (فارسی ششم): ارزشِ دانش زمانی پدیدار می‌شود که به رفتارِ شایسته بدل گردد؛ انسان از کودکی—با تشویق پدر و مادر—تا پایانِ عمر باید هم‌زمان سه چیز را پیش ببرد: آموختنِ پیوسته، پرورشِ ادب و اندوختنِ تجربه. دانشی که به کار نگیرد، سودی ندارد و حتی می‌تواند زیان‌آور باشد؛ پس میوهٔ حقیقیِ علم، نیکوکاری، درست‌کرداری و نیازردنِ دیگران است.

خودارزیابیِ درس

  • دانش وقتی ارزشمند است که در رفتارِ نیک به کار بسته شود. ــ درست / نادرست
  • در متن، تشویق به آموختن فقط برای دوران کودکی است. ــ درست / نادرست
  • ادب، دل را روشن می‌کند و تجربه از نادانی دور می‌سازد. ــ درست / نادرست
  • میوهٔ درخت دانش، نیکوکاری و نیازردنِ دیگران است. ــ درست / نادرست
  • نویسنده علمِ بی‌عمل را سودمند و کافی می‌داند. ــ درست / نادرست
  • با تشویق پدر و مادر، آموختن باید از همان کودکی آغاز شود. ــ درست / نادرست

سوالات متداول

۱) پیام اصلی حکایت چیست؟
پیوندِ ناگسستنیِ «دانش + ادب + تجربه» و ضرورتِ به‌کاربستنِ دانش در عمل.

۲) چرا بر آغازِ یادگیری از کودکی تأکید شده است؟
زیرا عادتِ خوبِ آموختن و انگیزهٔ پایدار از همان سال‌های نخست شکل می‌گیرد.

۳) نقشِ ادب و تجربه در کنار علم چیست؟
ادب، جهتِ درستِ رفتار را نشان می‌دهد و تجربه، خطا را کم می‌کند تا علم ثمربخش شود.

۴) «علمِ بی‌عمل» چه مشکلی دارد؟
دانشی که به کار نیاید، سودی نمی‌رساند و می‌تواند به خودپسندی و بی‌اثرشدنِ آموخته‌ها بینجامد.

قبلی : جواب سوالات درک مطلب درس چهارم فارسی ششم ✅ صفحه ۳۴

بعدی : معنی کلمات درس پنجم هفت خان رستم کلاس ششم ✅ هم خانواده و مخالف

5/5 - (1 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا