تحقیق در مورد شب یلدا مناسب همه پایه های تحصیلی

تحقیق در مورد شب یلدا

تحقیق در مورد شب یلدا: شب یلدا به عنوان یکی از جشن‌ های باستانی ایرانیان در آخرین شب پاییز و طولانی ترین شب سال مانند عید نوروز با شور و شوق فراوان جشن گرفته می ‌شود. این شب از غروب شروع می شود و با طلوع خورشید اولین روز زمستان به پایان می رسد. شب یلدا در فرهنگ ایرانیان جایگاه خاصی دارد و این جشن قبل و بعد اسلام نیز جایگاه خود را حفظ کرده است و هر سال ایرانیان در هر جای دنیا که باشند این شب را همراه با خانواده و یا فامیل جشن می گیرند. در ادامه مقاله در مورد شب یلدا این جشن بزرگ ایرانی اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار خواهد گرفت با ما همراه باشید.

معنی لغوی شب یلدا

درباره کلمه یلدا بهتر است بدانید که برخی این کلمه را هم معنا با کلمات عربی تولد، میلاد، یولد و یلد می دانند که به تولد خورشید اشاره دارد. البته برخی نیز معتقدند یلدا کلمه ای است که از زبان اوستایی آمده است. در کتاب برهان قاطع نوشته حسین بن خلف تبریزی آمده است که شب یلدا در واقع فاصله زمانی بین غروب آفتاب روز سی آذر تا طلوع آفتاب اول دی ماه است.

بنابراین می توان گفت که شب آخرین روز پاییز، شب یلدا است که اول جدی و آخرین روز قوس است و به عنوان طولانی ترین شب سال جشن گرفته می شود. در زمان های گذشته در کشورمان ایران مردم در شهرهای مختلف این شب را در دامنه کوه ها می گذراندن تا بتوانند طلوع آفتاب اول زمستان را ببینند. علاوه بر این در برخی از نیایش گاه های زرتشتی نیز در شب یلدا مراسمی را برای طلب مهر خداوند اجرا می کردند.

شب یلدا در تقویم

شب یلدا جشن باستانی ما ایرانیان است که در این روز انقلاب زمستانی در قسمت نیمکره شمالی زمین با آغاز ماه دی و بلندتر شدن روزها در تقویم مصادف می شود. در اولین روز زمستان و اولین روز دی ماه زمین به نقطه انقلاب زمستانی می رسد و در نتیجه کوتاه ترین روز سال و بلندترین شب سال در نیمکره شمالی اتفاق می افتد و در مقابل نیز در نیمکره جنوبی زمین بلندترین روز را مردم تجربه می کنند.

البته بهتر است بدانید که این طولانی شدن شب اول زمستان در نیمکره شمالی برای همه کشورها یکسان نیست. به عنوان مثال هر چقدر که به سمت قطب بروید شب یلدا و طول مدت شب بیشتر می شود بنابراین می توان گفت که طولانی بودن این شب به محدوده جغرافیایی نیز بستگی دارد.علاوه بر این در این شب فاصله خورشید با مدار سماوی از همیشه طولانی تر است اما این طولانی بودن فقط یک دقیقه بیشتر از شب های گذشته است.

چرا شب یلدا را شب چله می گویند

در فرهنگ ایرانیان همواره عدد چهل جایگاه خاصی داشته است به همین دلیل در گذشته مردم ایران زمستان را به دو چله بزرگ و چله کوچک تقسیم کرده اند که این تقسیم بندی دو بخش چهل روزه را مشخص می کند. به این صورت که آخرین روز پاییز را چله بزرگ در نظر می گیرند زیرا نشان دهنده آمدن سرمای زمستان است و چهل روز بعد نیز جشن سده برپا می شود که همزمان آغاز چله کوچک و پایان چله بزرگ است.

تاریخچه شب یلدا

همانطور که می دانید شب یلدا به عنوان طولانی ‌ترین شب سال شناخته می شود و یکی از مهمترین جشن های ایرانیان است که حدود 7000 سال قدمت دارد و هر ساله در ایران جشن گرفته می شود. البته بهتر است بدانید در تاریخ گذشته ایران، بسیاری از حکومت ها انجام مراسم برای شب یلدا را ضروری نمی دانستند اما ایرانیان در همه این سال ها از گذشته تا به امروز شب یلدا را گرامی داشته اند. در آیین مهر و بر طبق تقویم، ایران باستان آخرین شب پاییز و شب یلدا را به عنوان شب تولد خورشید در نظر می گرفتند و به آن نودروز نیز می گفتند زیرا تا عید نوروز 90 روز باقی می ماند.

در روز اول زمستان پادشاهان ایران کارهای حکومتی را تعطیل می کردند و به صحرا و باغ می رفتند و در این روز همه مردم آزاد بودن و هیچ کس حق دستور دادن به دیگران را نداشت. علاوه بر این قربانی کردن حیوانات و جنگ و دعوا در این روز ممنوع بود. مردم در این روز به احترام اهورامزدا و مهر به شادمانی می پرداختند و در کنار خانواده و دوستان خود با انداختن سفره ای که در آن خوراکی های متنوع قرار می دادند، جشن می گرفتند.

رسوم شب یلدا

هرساله در ایران چند روز مانده به شب یلدا مردم به خرید و تدارک این جشن باستانی می پردازند و اغلب نیز بزرگترها میزبان بقیه افراد فامیل هستند. در این شب که به صورت دورهمی برگزار می شود فامیل و آشنایان در کنار هم لحظات شادی را می گذرانند. در شب یلدا اغلب میزبان با خوراکی های مختلفی مانند آجیل، انار، شیرینی، شکلات و مهمتر از همه هندوانه از مهمانان خود پذیرایی می کند. علاوه بر این شب یلدا مانند سایر جشن های قدیمی ما دارای رسومی است که این رسوم عبارتند از:

– شعرخوانی و داستان خوانی

خواندن شعر و داستان یکی از قسمت های مهم و جذاب شب یلدا است که البته در حال حاضر تقریبا فراموش شده است. در گذشته بزرگان فامیل برای مهمانان خود شعرها و داستان هایی از گذشتگان را بازگو می کردند و گاهی نیز داستان هایی از شاهنامه را می خوانند که می تواند بسیار سرگرم کننده باشد.

-تفال به حافظ

دیوان حافظ در نزد ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار است به همین دلیل در بسیاری از جشن های باستانی مانند شب یلدا و جشن نوروز علاوه بر اینکه برای حافظ فاتحه ای خوانده می شود بر دیوان ایشان نیز تفالی زده می شود. تفال زدن در واقع نوعی گرفتن فال است که می تواند ما را از احوال آینده آگاه کند. همچنین در گذشته رسم بوده است که افراد با انتخاب گردو و بر اساس اینکه گردو پوک باشد یا نه فال می گرفتند.

-خوردن آجیل و میوه شب یلدا

یکی از محبوب ترین تنقلات ایرانیان آجیل و مغزیجات است که در شب یلدا نیز از مهمانان با آن پذیرایی می شود. علاوه بر آجیل انواع میوه های فصل نیز در شب یلدا برای پذیرایی استفاده می شود. البته انار و هندوانه دو میوه ای هستند که در این شب جایگاه ویژه ای دارند بطوریکه بدون این دو میوه شب یلدا کامل نخواهد شد.

یکی از دلایلی که هندوانه در این شب دارای اهمیت است این است که مردم در گذشته اعتقاد داشتن که خوردن میوه تابستانی در فصل زمستان باعث می شود که سرما بر آنها اثری نداشته باشد( مریض نشوند). انار نیز به عنوان نماد شادی و زیبایی و به دلیل خواص بسیار زیاد اغلب پای ثابت شب یلدا است. البته بهتر است بدانید میوه های دیگر نیز مانند خرمالو، سیب، پرتقال و کیوی طرفداران زیادی دارند.

-کدوحلوایی

همانطور که می دانید با نزدیک شدن به فصل زمستان و شب یلدا در گوشه و کنار شهر کدو حلوایی هایی در اندازه های مختلف به چشم می خورند. در شب یلدا اغلب در کنار خوراکی هایی که گفته شد کدو حلوایی پخته شده، لبو یا همان چغندر نیز برای پذیرایی از مهمانان آماده می شود.

چرا هندوانه و انار گل سرسبد میوه‌های شب یلدا هستند؟

اهمیت رنگ قرمز در ایران باستان به بیش از 5000 سال می رسد زیرا مردم ایران قبل از اینکه در فلات كنونی ایران به زندگی مشغول شوند در منطقه ای زندگی می کردند که فقط دو ماه در سال تابستان داشته است. به همین دلیل گرمای خورشید و رنگ ارغوانی خورشید در زمان های گذشته دارای اهمیت بوده است بنابراین اهمیت رنگ قرمز این دو میوه نیز در شب یلدا به رنگ ارغوانی سپیده دم خورشید مرتبط است.

غذاهای شب یلدا

در شب یلدا میزبان علاوه بر تهیه خوراکی هایی که گفته شد اغلب شام را نیز تهیه می کند زیرا این شب فرصتی است به یاد ماندنی که اقوام دورهم جمع شوند. در این شب در شهرهای مختلف غذاهایی مانند سبزی پلو با ماهی، کلم پلو شیرازی، دلمه و زرشک پلو با مرغ و….تهیه می شود که در کنار بقیه رسوم پخت این غذاها شب یلدا را کامل می کند.

شب یلدا در سایر کشورهای دنیا

شب یلدا در بسیاری از کشورهای دنیا مانند ایران جشن گرفته می شود. البته بهتر است بدانید که در کشورهای مختلف این شب رسوم مختلفی دارد که در ادامه رسوم چند کشور را برای شما آورده ایم :

-در مصر باستان در حدود 4000 سال پیش آخرین شب پاییز را برای دوازده روز جشن می گرفتند و در این روزها هرگونه خشونت و درگیری ممنوع بوده است.

-در کشورهای سوئد و فرانسه نیز آخرین شب پاییز را به صورت مهمانی و شب زنده داری می گذرانند.

-در قسمت جنوبی روسیه نیز در آخرین روز پاییز و شب یلدا شیرینی هایی را به شکل انسان و حیوانات مختلف تهیه می کنند و این شب را جشن می گیرند.

-در کشور پاکستان نیز در آخرین شب پاییز حمام زمستانی می گیرند، به دعا و نیایش می پردازند و سپس به جشن و آتش بازی می پردازند. علاوه بر این نیز مردم پاکستان در شب یلدا غذایی از شکمبه برای جشن تهیه می کنند.

-در کشورهای شرق آسیا مانند ژاپن، چین، تایلند و….از غروب آخرین روز پاییز و تا نیمه های شب مراسمی به نام دونگ ژی را برگزار می کنند که در این مراسم خانواده ها در کنار هم به نشانه اتحاد غذای تانگ یوآن و کوفته برنجی می خورند. علاوه بر این مردم ژاپن در این روز با آب مرکبات حمام می کنند زیرا معتقدند بدین وسیله از سرماخوردگی و نیروهای منفی در فصل زمستان دور می مانند.

-در کشور کره جنوبی نیز در آخرین روز پاییز برای دور کردن ارواح خبیث مایع خاصی را در اطراف خانه می ریزند. زیرا معتقدند که در این روز یک شکارچی به خانه های روستایی سرک می کشد تا بتوانند برای فصل سرد شکار پیدا کند. علاوه بر این در شب یلدا غذایی مخصوص که از برنج و لوبیا قرمز تهیه شده است، می خورند.

-در اسکاتلند نیز آخرین شب پاییز مراسمی به عنوان اولین قدم برگزار می شود که این مراسم شبیه به کاسه زنی ایرانی ها در نوروز است که در خانه ها را می زنند و از آنها هدایایی مانند نمک، میوه و شکلات و… می گیرند.

-در کشورهای پرو، بولیوی و اکوادور در آخرین شب پاییز مراسمی به نام طناب پیچ کردن خورشید برگزار می شود که مردم به ارتفاعاتی مانند کوه یا تپه می روند و در آنجا به خورشید سنگ می زنند تا روزهای آینده بلندتر شود.

-در کشورهایی مانند جامائیکا، باهاما، غرب آفریقا و قسمت هایی از ویرجینیا و کارولینا در آخرین روز پاییز مردم لباس ها و صورتک های مختلفی مانند کله گاو، شیطان و فرشته و… را می پوشند و در خیابان ها جشنواره خیابانی به پایکوبی و رقص می پردازند.

بیشتر بخوانید:

در شب یلدا چگونه به یاد فقیران هستیم با جواب

تحقیق در مورد حافظ کلاس پنجم و هفتم