تحقیق دانش آموزی در مورد گوزن مناسب تمام پایه های تحصیلی

تحقیق در مورد گوزن

گوزن ها پستانداران و حیواناتی لاغر با پاهای بلند هستند که دم کوتاه و گوش های بزرگی دارند. در دنیا حدود 30 گونه مختلف گوزن وجود دارد که هر گونه با توجه به شرایط آب و هوایی از ویژگی های ظاهری متفاوتی برخوردار است. گوزن ها بطور کلی حیواناتی آرام و بی خطر هستند که بر روی بدن خود خز صاف و قهوه ای دارند. گوزن های نر بر روی سر خود شاخ زیبایی دارند که اغلب از آن برای مبارزه با نرهای دیگر استفاده می کنند. شاخ گوزن ها هرسال خود به خود می افتد و شاخ جدیدی جای شاخ قدیمی رشد می کند. گوزن در فرهنگ های مختلف وجود داشته است به عنوان مثال در یونان و روم بوستان نماد مبارز بوده است و در دوران رنسانس به عنوان نماد شنوایی و حس لامسه بوده است.در چین باستان نیز گوزن نماد عمر زیاد بوده است و در کشور ما نیز این حیوان تجسم صحنه های دلاوری بوده است.

انواع گوزن

شرایط آب و هوایی و تغذیه متفاوت باعث شده که گونه های مختلفی از گوزن ها در طبیعت دیده شوند اما بطور کلی تعدادی از معروف ترین گونه های گوزن عبارتند از:

گوزن زرد ایرانی:  این حیوان مختص آب و هوای ایران است. قد این حیوان بین 85 تا 100 سانتیمتر و وزن آن نیز بین 45 تا 110 کیلوگرم متفاوت است و اغلب در حالت عادی حدود 20 سال می تواند عمر کند. این گوزن ها بیشتر در دشت ناز سازی، جزایر اشک و کبودان دریاچه ارومیه، منطقه حافظت شده پریشان فارس و میان کتل دشت ارژن زندگی می کنند. در برخی از باغ وحش ها نیز می توانید این حیوانات زیبا را ببینید.

گوزن شمالی: به عنوان زیباترین گوزن در دنیا اغلب در کشورهای اروپایی و آمریکایی یافت می شود. در این گونه گوزن ماده جثه کوچکتری نسبت به گوزن نر دارد.علاوه بر این نیز گوزن های شمالی رابطه خوبی با انسان ها دارند.

گوزن موس: به عنوان بزرگترین گونه گوزن در طبیعت شناخته می شود زیرا گاهی ارتفاع آن به حدود 3 متر نیز می رسد و اغلب در کاندا و روسیه دیده می شود. این گونه از گوزن ها شناگرهای بسیار خوب و دونده های بسیار سریعی هستند.

شاخ گوزن از چیست و چگونه رشد می کند؟

شاخ در گوزن نر در واقع یک ساختار استخوانی است که وقتی حیوان یک ساله شود، بالای جمجمه ظاهر می شود. ساقه در سال بعد یک شاخ سیخ دار ایجاد می کند که در سال سوم با یک شاخ منشعب جایگزین می شود. هر چه شاخ ها سنگین تر باشند، جایگاه حیوان نر در سلسله مراتب اجتماعی بالاتر می رود و تاخیر در ریختن شاخ ها بیشتر می شود.

گوزن های نری که شاخ ‌های بزرگ‌ تری دارند، نسبت به دیگران تهاجمی ‌تر و قوی تر هستند. شاخ همچنین می تواند نشان دهنده کیفیت ژنتیکی باشد. زیرا گوزن های نری که شاخ‌ های بزرگ ‌تری نسبت به اندازه بدن دارند، مقاومت بیشتری در برابر عوامل بیماری‌ زا از خود نشان می دهند. شاخ گوزن توپر و بی ‌دوام هستند بنابراین در درگیری ها و برخوردهای سخت به راحتی شکسته می شوند.

گوزن ها کجا زندگی می کنند؟

گوزن ها در مکان های مختلفی از جمله جنگل ها، مرداب ها، بیابان ها و تندراها زندگی می کنند. فرم پاها به آنها اجازه می دهد که به راحتی در بیشتر زیستگاه های بارانی به راحتی زنده بمانند.

گوزن ها لانه نمی سازند زیرا اغلب به دنبال نقاط امن برای استراحت هستند به همین دلیل استراحت زیر درختان کم ارتفاع را ترجیح می دهند. اکثر گوزن ها در گروه های کوچکی با یکدیگر زندگی می کنند و تمایل دارند که در مکان هایی که غذا به راحتی در دسترس قرار دارد جمع شوند.

گوزن ها در زمستان سرد در نزدیکی جنگل های انبوه که درختان قوی دارد، می مانند تا بتوانند در مقابل باد، باران و برف از خود محافظت کنند. در هوای گرم نیز اغلب در مزارع و جنگل ها در سایه درختان زندگی می کنند.

حقایقی شنیدنی در مورد گوزن ها

گوزن ها حیواناتی ترسو و خجالتی هستند و معمولا به سرعت نسبت به هر حرکت یا صدای ناگهانی واکنش نشان می دهند. همچنین اغلب برای دیدن و ارزیابی خطرات به فضاهای باز و بزرگ فرار می کنند.

چشم های گوزن در دو طرف سر او قرار دارد که  به آنها قابلیت دید وسیعی می دهد و تمرکز را نیز دشوار می کند. البته گوزن ها قدرت بینایی بالایی در تاریکی دارند که به آنها برای شناسایی شکارچیان در تاریکی کمک می کند.

گوزن ها روش های ارتباطی منحصر به فردی دارند بدین صورت که به صورت بصری، صوتی و شیمیایی باهم ارتباط برقرار می کنند.

این حیوان همچنین شناگر بسیار خوبی است به همین دلیل می تواند برای فرار از دست شکارچیان به راحتی از رودخانه ها یا دیگر آب ها عبور کند.

گوزن ها می توانند گوش های خود را مستقل از یکدیگر حرکت دهند و آنها را در جهت های مختلف قرار دهند تا صداهای نواحی مختلف را بهتر بشنوند و از موقعیت اطراف خود مطمئن شوند.

این حیوانات دارای معده چهار حفره ای هستند که آنها را قادر می سازد تا گیاهان سخت را هضم کنند. علاوه بر این در 18 ماهگی دندان های شیری خود را از دست می دهند و دندان های دائمی آنها رشد می کند.

گوزن ها بر روی پاهای خود غدد بویایی دارند که معمولا از این غدد برای ارتباط با گوزن های دیگر استفاده می کنند.

این حیوانات معمولا در هنگام سحر و غروب بیشتر فعالیت می کنند زیرا در این زمان ها دید بهتری دارند و همچنین می توانند به خوبی خود را استتار کنند.

قدرت شنوایی فوق العاده گوزن

شنوایی یک گوزن که بسیار بالاتر از شنوایی یک انسان است به همین دلیل به راحتی می تواند ضعیف ترین صداها را تشخیص دهد، در واقع می توان گفت شنوایی گوزن آنقدر حساس است که می تواند حتی تعیین کند که صدا در چه فاصله ای ایجاد شده است. به این صورت که هنگامی که یک آهو صدایی را می شنود، فوراً سر خود را برمی گرداند و گوش های خود را به سمت صدا می گیرد. گوزن تمام توجه خود را بر روی بوییدن، نگاه کردن و گوش دادن به نشانه های خطر دیگر متمرکز می کند. اگر گوزن پس از چندین بار بررسی منطقه بویی استشمام نکند، چیزی نبیند یا نشنود، معمولاً به حالت عادی خود باز می گردد.

چرا گوزن ها مهاجرت می کنند؟

گوزن ها به صورت فصلی بین زیستگاه ها مهاجرت می کنند. مهاجرت معمولا با تغییر آب و هوا و به منظور در دسترس بودن غذا انجام می گیرد. مسیرهای مهاجرت گاهی بسیار طولانی است به این صورت که گوزن ها در فصول گرم سال به دامنه های مرتفع مهاجرت می کنند و در فصول سال سرد به مناطق کم ارتفاع مهاجرت می کنند. در طول مهاجرت، گوزن ها در مسیر توقف می کنند تا بتوانند انرژی خود را در مسیر مهاجرت خود حفظ کنند. اعتقاد بر این است که گوزن ها مسیرهای مهاجرت را از مادران خود یاد می گیرند و معمولاً همان مسیر را تا پایان عمر خود دنبال می کنند.

قابلیت های خاص پوست گوزن

گوزن ها می توانند از طریق الگوهای پوشش خود با محیط اطراف خود ترکیب شوند. این الگوهای پوشش برای هر گونه از گوزن ها منحصر به فرد است و تحت تاثیر تغییرات فصلی است. این طرح های پیچیده، همراه با تنوع در رنگ و بافت، هدفی دوگانه برای گوزن ها دارد زیرا می تواند به آنها کمک کند تا از شکارچیانی مانند شیرهای کوهی فرار کنند، دمای بدن را تنظیم کنند و از پوست خود در برابر اشعه های مضر فرابنفش محافظت کنند. رنگ پوست گوزن ها در فصل های مختلف تغییر می کند. مثلا در فصل بهار و تابستان پوست آنها معمولا قرمز مایل به قهوه ای می شود و در فصل زمستان به رنگ خاکستری تیره در می آید.

چرا گوزن ها به یک نقطه خیره می شوند؟

مبهوت شدن یا بی حرکت ماندن یک گوزن می تواند باعث یک سری رفتارهای غریزی و جذاب شود، این رفتار یکی از پاسخ‌های اولیه گوزن نسبت به احساس خطر است بدین صورت که وقتی گوزن ها تهدیدی بالقوه را احساس می کنند، بی حرکت می ایستند. این بی حرکت ماندن کمک می کند که از وجود خطر مطمئن شوند و همچنین گاهی باعث می شود که از دید شکارچیان دور بمانند.

اهمیت زندگی گروهی گوزن ها

ساختار اجتماعی گوزن ها بر اساس سلسله مراتبی است که بر اساس سن و اندازه تشکیل شده است که از چند نفر تا ده نفر عضو متغیر است و این ترکیب با توجه به زمان خاصی از سال و گونه های خاص گوزن متفاوت است اما بطور کلی این سلسله مراتب به گوزن ها اجازه می دهد نظم را در گروه رعایت کنند. در بسیاری از این گروه ها بزرگترین نر به عنوان رئیس گروه انتخاب می شود و سایر اعضا تابع او هستند. ساختار اجتماعی گوزن ها باعث هوشیاری گروهی در برابر شکارچیان می شود زیرا می تواند همه اعضا را از تهدیدات احتمالی آگاه نگه دارد. یک گله نر می تواند از ماده ها مراقبت کند، علاوه بر این نیز زندگی گروهی باعث می شود گوزن ها از طریق به اشتراک گذاشتن دانش در مورد منابع غذایی و سرپناه کمک کنند که دسترسی به منابع راحت تر شود.

چرخه زندگی و تولید مثل گوزن ها

گوزن‌ها به صورت گروه‌های خانوادگی کوچک زندگی می ‌کنند و نرها معمولاً مدتی را تنها می‌ گذرانند. در آب و هوای گرم گوزن ها در هر زمانی از سال جفت گیری می کنند. در آب و هوای سردتر در پاییز یا زمستان تولید مثل می کنند.

مدت بارداری گوزن ماده (دوره بین لقاح تا تولد) از حدود 200 روز تا حدود 250 روز متفاوت است. در هر بار بارداری یک، دو یا سه فرزند به دنیا می آید و فرزندان معمولاً حدود یک سال یا تا زمانی که مادران آماده تولید مثل شوند، در کنار مادر خود می مانند.

بچه ها چندین بار در روز تا 8 هفتگی شیر می خورند و پس از آن گیاهان مختلف را به رژیم غذایی خود اضافه می کنند. در نهایت حدود 10 هفتگی کاملا از شیر گرفته می شوند. بیشتر گوزن ها در عرض یک تا سه سال به بلوغ می رسند.

گوزن چه می خورد؟

گوزن ها گیاهخوار هستند، به این معنی که آنها فقط گیاه و علف می خورند. آنها تقریباً هر نوع گیاهی که پیدا می کنند را می خورند. علاوه بر علف‌ آنها از ساقه ‌ها، برگ ‌ها و شاخه ‌های درختان نیز تغذیه می کنند و به خوردن توت ها نیز علاقمند هستند.

بنابراین می توان گفت گوزن ها همه چیزخوار هستند و با توجه به گونه، مکان و زمان سال از شاخ و برگ های مختلفی تغذیه می کنند. این حیوان غذایی برای زمستان ذخیره نمی کند و وقتی برف زیادی روی زمین نیست از سم های خود برای کشف برگ ها و خزه ها استفاده می کند. اما وقتی برف سنگین می بارد شاخه ها و پوست درختان را می خورد.

فواید گوزن برای اکوسیستم چیست؟

گوزن ها نقش مهمی در حفظ تعادل اکوسیستم ها دارند. آنها نه تنها یکی از اجزای ضروری زنجیره غذایی هستند، بلکه به عنوان پخش کننده دانه گیاهان عمل می کنند و در نتیجه به بازسازی جنگل کمک می کنند. تعامل آنها با محیط زیست شان با گونه های بی شماری دیگر در هم تنیده شده است که نشان دهنده وجود گوزن ها برای حفظ اکوسیستم است. فعالیت گوزن ها در محیط زیست می تواند مستقیماً بر زندگی گیاهان و حیوانات تأثیر گذار باشد. به این صورت که وجود گوزن ها تنوع زیستی را افزایش می دهد زیرا برگ درختان و شاخه ها را می خورد و باعث می شود که نور به گیاهان کوچکتر برسد و  همچنین مدفوع این حیوان نیز با داشتن مواد مغذی زمانی که به خاک اضافه می شود باعث رشد بهتر گیاهان می شود. علاوه بر این نیز گوزن ها تأثیر مثبتی نیز بر جمعیت خزندگان دارند. بی مهرگان، سمندرها و مارها از مناطقی که به دلیل چرا توسط گوزن ها باز می شوند لذت می برند و بهتر می توانند فعالیت کرده و غذای مناسب پیدا کنند.

گوزن چقدر عمر می کند؟

در بسیاری از نقاط جهان، برخی از انواع گوزن ها به دلیل شکار بیش از حد و از بین رفتن جنگل ها و مراتع در معرض خطر انقراض یا نابودی قرار دارند. اما بطور میانگین گوزن حدود 8 تا 10 سال و حداکثر 20 سال می تواند در طبیعت زندگی کند.

دشمن گوزن در طبیعت

گوزن دشمنان زیادی در طبیعت دارد. شیرها، خرس ها، انواع گربه سانان و حتی تمساح ها نیز موقع عبور از آب آنها را شکار می کنند. هرچند گوزن ها بسیار چابک هستند اما مانند هر جانور دیگری گاهی غافلگیر شده و یا در طول حمله دسته جمعی گوشتخوارانی مثل گرگ شکار می شوند.

آیا گوزن ها در معرض انقراض هستند؟

بزرگترین تهدید برای جمعیت گوزن ها در حال حاضر انسان است زیرا در بسیاری از مناطق روستایی و شهری از گوشت این حیوان برای تهیه غذا استفاده می شود. علاوه بر این پاکسازی گسترده زمین برای ساخت و ساز، شکار بی رویه و از دست دادن زیستگاه جمعیت گوزن ها را به شدت کاهش داده است. هرچند در چند دهه گذشته، جمعیت گوزن ها به دلیل جلوگیری از ساخت و ساز زمین و برخورد با شکارچیان به طور چشمگیری افزایش یافته است. اما گوزن ها به وسیله برخی از حیوانات دیگر نیز مانند گرگ ها، شیرکوهی و سایر درندگان حیات وحش نیز کشته و یا زخمی می شوند.

دانش آموزان و بچه های عزیز؛ در این مقاله کودکانه اطلاعات مهم و مفیدی درباره گوزن برای دبستان و سایر پایه های تحصیلی تهیه شد که امیدواریم این مطلب مفید بوده باشد.

بیشتر بخوانید:

تحقیق کودکانه در مورد لاک پشت

تحقیق کودکانه در مورد گورخر