تحقیق در مورد واعظ کاشفی کلاس ششم
آنچه در این مطلب خواهید دید
تحقیق در مورد واعظ کاشفی
تحقیق در مورد واعظ کاشفی: واعظ کاشفی یکی از نویسندگان معروف دوره تیموریان است که نقش بسیار مهمی در گسترش مفاهیم اخلاقی، عرفانی و اسلامی ایفا کرده است. او با قلم تاثیر گذار خود توانست مفاهیم دینی را به زبان ساده به مردم انتقال دهد. کتاب های بسیاری از او به جا مانده که این آثار به عنوان منابع ارزشمند در حوزه دینی، اخلاقی و ادبی جایگاه ویژه ای در تاریخ ادبیات فارسی ایران دارند. در ادامه مقاله اطلاعات بیشتری در مورد واعظ کاشفی در اختیار شما قرار خواهد گرفت با ما همراه باشید.
واعظ کاشفی کیست؟
کمال الدین حسین بن علی سبزواری مشهور به ملا حسین واعظ کاشفی در حدود 835 تا 840 هجری سبزوار به دنیا آمد. او که یکی از نویسندگان سده نهم هجری بود در سبزوارعلوم دینی و ریاضی و خوشنویسی را یاد گرفت و سپس به دلیل علاقمند شدن به عرفان برای تکمیل تحصیلات خود به نیشابور و مشهد رفت.
او در دوران زندگی خود با دانشمندان بزرگی ارتباط داشت که توانست با بهره گیری از محضر آنها با سایر علوم نیز آشنایی پیدا کند. کمال الدین حسین بن علی سبزواری به دلیل اینکه در وعظ و سخنرانی توانایی بسیاری داشت و از نظر دینی نیز دانش فراوانی کسب کرده بود به واعظ کاشفی معروف شد.
زندگی نامه واعظ کاشفی
واعظ کاشفی به دلیل مجالس وعظ و سخنرانی هایش در دوره تیموریان شهرت پیدا کرد. او در این مجالس و در سخنرانی های خود اغلب دروس دینی را یادآوری و مردم را نصیحت می کرد. زندگی واعظ کاشفی با تحولات سیاسی و اجتماعی آن دوران همگام بود به طوری که می توان این تاثیرات را در کتاب های او مشاهده کرد.
او به عنوان واعظ سرشناس آن زمان که استعداد شاعری نیز داشت به شیوه بسیار ساده علوم مختلف را به مردم آموزش می داد. واعظ کاشفی به دلیل اینکه در بسیاری از علوم مانند تفسیر، حدیث، فن خطابه، انشاء، ریاضیات، علوم غریبه و نجوم مهارت فراوانی داشت مورد حمایت سلطان حسین بایقرا و درباریان او قرار گرفت.
سلطان حسین، خانقاهی به نام دارالسیاده را در سر چهار سوق (بازار مرکزی) بلدهٔ هرات ساخت و واعظ کاشفی را به عنوان شیخ خانقاه انتخاب کرد. او پس از انتخاب شدن به عنوان شیخ خانقاه به صورت مداوم در مراکز حکومتی و فرهنگی مهم هرات به سخنرانی و وعظ می پرداخت.
مجالس وعظ او به اندازه ای تأثیرگذار بود که در مجلس جایی برای نشستن باقی نمی ماند و حتی بزرگان و درباریان نیز به مجالس وعظ و سخنرانی او می‌رفتند. واعظ کاشفی به عنوان یکی از نویسندگان تاثیرگذار دوران تیموریان به واسطه نگارش کتاب های متعدد مانند نگارش مقتل روضه الشهدا، جواهر التفسیر، اخلاق محسنی، انوار سهیلی و مواهب علیه به شهرت رسید.
آثار واعظ کاشفی
واعظ کاشفی نویسنده ای است که آثار او به دلیل سبک نگارش و دیدگاه های اجتماعی و اخلاقی مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر این وی آثار فراوانی را به زبان های فارسی و عربی تالیف کرده است. در ادامه با برخی از مهمترین آثار او آشنا خواهیم شد:
– روضة الشهداء
روضة الشهداء به عنوان یکی از مشهورترین کتاب های واعظ کاشفی شناخته می شود که وی در این کتاب با زبان نگارش بسیار ساده و تاثیرگذار به واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش پرداخته است. در واقع به دلیل اینکه این کتاب می تواند احساسات عمیقی را در خواننده ایجاد کند اغلب از آن برای مراسم روضه خوانی در ایران استفاده می شود.
این کتاب در دوران صفویه برای اجرای تعزیه و مراسم روضه خوانی استفاده می شده است به همین دلیل کتاب بسیار ارزشمندی است. کتاب روضة الشهداء از ده باب و یک بخش به نام خاتمه تشکیل شده است که علاوه بر پرداختن به مصائب امام حسین (ع) به اجمال زندگی دوازده امام را نیز در بر دارد. با اینکه از دیدگاه منتقدان این کتاب نگاه صوفیانه و نقل های نادرست و قصه گویی های کاشفی است اما بهتر است بدانید روضه الشهداء شیوایی بیان و نگارش دلنشینی دارد.
-اخلاق محسنی
کتاب اخلاق محسنی یکی دیگر از کتاب های واعظ کاشفی است که در آن به موضوعات اخلاقی و تربیتی پرداخته است و این موضوعات را به صورت داستان و حکایات آموزنده بیان کرده است. اخلاق محسنی کتابی است که مفاهیم اخلاقی را به گونه ای بیان می کند که خواننده می تواند درس های اخلاقی را به خوبی درک کند. از این کتاب نسخه های چاپی مختلف سربی، سنگی و خطی متعددی وجود دارد که در سراسر دنیا چاپ شده است. به طوری که در سال 851 میلادی این کتاب به انگلیسی چاپ و ترجمه شده است.
– جواهر التفسیر
جواهر التفسیر کتابی است که در آن واعظ کاشفی به تفسیر سوره های قرآن و موضوعات عرفانی و اخلاقی مرتبط با آن پرداخته است و علاوه بر این او در کتابش تفاسیر خود را نیز بیان کرده است. کتاب جواهرالتفسیر به این دلیل که سبک نگارش آن ساده و روشن است بسیار مورد استقبال مردم و علما قرار گرفته است.
-لب لباب مثنوی
کتاب لب لباب مثنوی کتابی است که در آن مثنوی معنوی مولانا جلال الدین بلخی به وسیله واعظ کاشفی تفسیر شده است. علاوه بر این به دلیل توضیحات کامل واعظ کاشفی در مورد مفاهیم عرفانی و فلسفی مثنوی مولانا این کتاب به عنوان یکی از بهترین تفاسیر مثنوی شناخته شده است و از اهمیت بالایی برخوردار است.
-فتوت نامه سلطانی
فتوت نامه سلطانی نیز کتاب دیگری از واعظ کاشفی است که در آن به موضوعاتی مانند فتوت و جوانمردی پرداخته شده است. همچنین این کتاب حاوی نکاتی در مورد اصول و مبانی اخلاق و جوانمردی نیز می باشد. واعظ کاشفی در این کتاب به خوانند می آموزد که چگونه بتواند یک انسان متعهد و با اخلاق باشد و زندگی سالمی داشته باشد.
-انوار سهیلی
انوار سهیلی یکی از آثار واعظ کاشفی است که شهرت جهانی دارد و در بسیاری از کشورهای آسیا و اروپا به چاپ رسیده است. این کتاب در حوزه حکمت عملی به نام سلطان حسین میرزا بایقرا و پسرش محسن میرزا در 40 باب به زبان فارسی روان نگارش شده است. این کتاب همچنین یکی از متون درسی در مدارس هندوستان بوده است.
بعد از به اینکه سلطان حسین میرزا به حکومت رسید شهرت واعظ کاشفی افزایش یافت و به همین دلیل نزدیکانش او را به نوشتن کتاب به زبان فارسی تشویق کردند. علاوه بر آثار گفته شده کتاب هایی مانند بدایع الافکار فی صنایع الاشعار، تحفه الصلوه، تحفه العلیه، جامع الستین، لتحفه الامیر (عروس)، رساله العلویه، رساله حاتمیه، رساله دراوراد ادعیه، رساله در علم اعداد، مختصر الجواهر، مخزن الانشا، مراصد الاسنی فی اسما الحسنی و مواهب علیه یا تفسیر حسینی نیز از او به جا مانده است.
درون مایه آثار واعظ کاشفی
با مطالعه آثار واعظ کاشفی می توان به این نکته پی برد که وی یکی از برجسته ترین افراد در جریان های فکری و فرهنگی در سده نهم است که در زمینه دین و سیاست با بزرگان همکاری کرده است. او با سیاستمدارانی مانند سلطان ابو سعید تیموری، سلطان حسین بایقرا، امیر علیشیر نوایی و نورالدین عبدالرحمن جامی که همگی از معتقدان مذهب اهل سنت بودند، آشنایی و ارتباط داشته است. نوشته های او به دلیل نگارش ساده و عاری از هرگونه تعصب برای چندین قرن مورد استقبال پیروان سنی و شیعه بوده است.
وفات واعظ کاشفی
در مورد سال وفات و مکان وفات این نویسنده اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. به طوری که برخی معتقدند که وی در بین سال های 900 تا 910 هجری درگذشته است. واعظ کاشفی پس از اینکه به هرات رفت در آنجا ماند به همین دلیل عده ای معتقدند محل دفن وی نیز در هرات و نزدیک قبر عبدالرحمن جامی است.
بیشتر بخوانید:
