تحقیق دانش آموزی در مورد شیر جنگل مناسب تمام پایه های تحصیلی

تحقیق در مورد شیر

شیر جزء حیوانات خانواده گربه سانان است. بطور کلی هشت گونه مختلف شیر در دنیا وجود دارد که اغلب در بخش هایی از آفریقا و هند زندگی می کنند. غرش بلند آنها از وحشتناک ترین صداهای علفزار است. شیرها به عنوان سلطان جنگل شناخته می شوند و این لقب به دلیل قدرت بالایی که در شکار حیوانات دیگر دارند به آنها داده شده است. در خانواده شیرها معمولا کار شکار بر عهده شیرهای ماده است که در گروه های دو یا سه تایی شکار می کنند. آنها از کار گروهی برای تعقیب، محاصره و کشتن طعمه خود استفاده می کنند. شیرها در میان شکارچیان موفق ترین نیستند، زیرا آنها معمولاً تنها یک شکار را از بعد از چندین تلاش به دست می آورند. بعد از به دست آوردن شکار، نرها معمولاً اول غذا می‌ خورند و سپس شیر ماده و توله‌ ها آنچه را که باقی می ‌ماند را می خورند. شیر در فرهنگ های مختلف و سلسله های پادشاهی به عنوان نماد قدرت، دلاوری، شجاعت و سلطنت همواره در طول تاریخ استفاده شده است.

ویژگی های فیزیکی شیر

 شیرها بدنی دراز، پاهای کوتاه، پنجه های تیز و سر بزرگی دارند. طول نرهای بالغ با احتساب دم حدود (2.7 تا 3 متر) است و می توانند (170 تا 230 کیلوگرم) وزن داشته باشند. شیرهای ماده‌ کوتاه ‌تر و لاغر تر هستند.

شیرها 30 دندان در هر فک خود دارند و فک قوی آنها برای دریدن گوشت کاملا تخصصی است. برخی علائم بر روی پوست آنها وجود دارد که به استتار بهتر آنها در طبیعت کمک می کند.

پنجه های شیر بزرگ و قدرتمند است. کف این پنجه ها نرم است و در انتهای هر انگشت چنگالی وجود دارد که به داخل جمع می شود ولی موقع شکار بیرون آمده و در پوست و گوشت شکار فرو می روند.

بدن شیرها با موهای زرد مایل به قهوه ای پوشیده شده است. یک شیر نر به دلیل داشتن یال به راحتی قابل تشخیص است که این یال با افزایش سن شیر رشد می کند. این موهای درشت فقط روی سر، گردن و شانه های شیرهای نر رشد می کند و ماده شیرها یال ندارند.

شیرها دارای دندان هایی نیش با اندازه استثنایی هستند که اغلب برای کشتن طعمه استفاده می شود. شیرها غذا را نمی جوند بلکه آن را خرد می کنند و سپس می بلعند.

یال شیر یک خصوصیت منحصر به فرد

یال شیرهای نر یک ویژگی خاص در میان گربه ‌سانان دیگر است و یکی از خصوصیاتی است که همه شیرها با آن شناخته می شوند. یال شیر به رنگ های مختلفی مانند بلوند، قهوه ای، قرمز و سیاه دیده می شود. وجود یال باعث می شود شیر بزرگتر از آنچه هست دیده شود و به عبارت دیگر ابهت آن را در بین حیوانات افزایش می دهد. از نظر رنگ تحقیقات نشان داده که وجود یال های ضخیم‌ تر و تیره تر نشانگر پیروزی یک شیر نر در نبرد با شیرهای نر دیگر است. همچنین شیرهایی که یال های ضخیم تری دارند دوره باروری بیشتری داشته و احتمال زنده ماندن توله آنها نیز بیشتر است. با اینحال یال ها در فصول گرم سال بسیار آزاردهنده هستند. یال تحت تاثیر عوامل محیطی و نوع گونه متغیر هستند مثلا نژادهای آفریقایی یال های بزرگتر و ضخیم تری دارند. البته برخی از نژادهای شیر مانند شیرهای سنگال و کنیا بدون یال هستند. دانشمندان معتقدند یال این شیرها به عنوان یک انتخاب طبیعی در طول تکامل از بین رفته است. زیرا باعث دردسر زیادی برای این جاندار می شود. سنگینی و نیاز به آب بیشتر برای خنک ماندن و همچنین کاهش هورمون تستوسترون به دلیل افزایش جمعیت شیرها همگی می تواند در این امر دخیل باشد.

انواع شیر

شیر جنگل مانند سایر حیوانات نژادها و گونه های مختلفی دارد. این حیوانات خیلی با نژادهای اولیه خود در ما قبل تاریخ تفاوتی ندارند. شیرهای اولیه یال نداشتند و دندان نیش آنها شبیه عاج از دهان بیرون زده بود. این شیرها در عصر یخبندان زندگی می کردند و به تدریج طی تکامل به جانوران امروزی تبدیل شدند.

شیر ایرانی

 شیر ایرانی به عنوان شیر آسیایی، جنوب آسیا و هندی نیز شناخته می‌ شود از سرزمین های ترکیه نشات گرفته و تا بنگلادش ادامه داشت.  گله ‌های بزرگ این شیرها حتی در روز نیز شکار می کردند و باعث از بین رفتن گونه های دیگر جانوران در منطقه می شدند. با اینحال با تغییرات اکوسیستم دیگر از این جمعیت خبری نیست و امروزه تنها ۴۰۰ عدد از این نژاد در هندوستان زندگی می‌ کنند. تحقیقات نشان داده آنها  نسل از اجداد شیرهای آفریقایی امروزی هستند.

شیر بربر

این حیوانات که کوه‌ های اطلس در مراکش و مصر زندگی می کرند اما منقرض شده اند. آنها بزرگترین شیرهای روی زمین بودند زیرا از نظر جثه بدنش به ۳ تا ۳٫۳ متر و وزنش بیش از ۲۰۰ کیلوگرم بود. این زیر گونه ها بیشتر از نسل شیرهای آسیایی بودند تا شیرهای آفریقا.

شیر غرب آفریقا

از سنگال تا جمهوری آفریقای مرکزی که به عنوان منطقه غرب آفریقا شناخته می شود این گونه از شیرها زندگی می کنند.

شیر شمال‌ شرقی کنگو

این شیرها در مناطق شمال و شمال ‌شرقی کشور کنگو زیست می کنند و به همین نام نیز مشهور هستند.

شیر جنوب‌ غربی آفریقا

 شیر جنوب‌ غربی آفریقا که به عنوان شیر کاتانگا نیز شناخته می شود در جنوب‌ غربی قارهٔ آفریقا و کشورهایی مانند نامیبیا، آنگولا، کنگو، زامبیا، و زیمبابوه زندگی می‌ کند.

شیر جنوب‌ شرقی آفریقا

شیر جنوب‌ شرقی آفریقا  یا شیر ترانسفال به نام محل زندگی خود یعنی استان ترانسفال در جمهوری آفریقای جنوبی نام گذاری شده است. این شیر در مناطق جنوب شرقی آفریقا که شامل پارک ملی کروگر نیز هست، یافت می شود.

شیر شرق آفریقا

 شیر شرق آفریقا که به نام شیر ماسای نیز شناخته می ‌شود در مناطق شرق آفریقا مانند  اتیوپی و کنیا و موزامبیک زندگی می کنند.

شیر دماغه

این شیرها نیز منقرض شده اند هرچند نتایج تحقیقات نشان نمی داد که آنها یک گونه مستقل از شیر باشند. شیرهای دماغه تنها جمعیت ‌های محلی بخش های جنوبی آفریقا بودند و اولین گونه هایی هستند که منقرض شدند.

حقایقی در مورد شیرها

یک شیر بالغ می تواند تا 81 کیلومتر در ساعت بدود. با اینحال شیرها تنبل ترین حیوان در میان گربه سانان هستند زیرا بیشتر وقت خود را به استراحت می گذرانند و می توانند 21 ساعت در روز بخوابند.

شیرها حیوانات اجتماعی هستند و اغلب به صورت گروهی زندگی می کنند. این گروه ها از شیرهای ماده، توله شیرها و چند نر بالغ تشکیل شده است. شیر اولین گربه سانی است که جنس نر و ماده آن باهم بسیار متفاوت و کاملا قابل تشخیص هستند. گله های شیر معمولا شامل 5 تا 15 شیر به رهبری یک شیر نر است.

شیرها قلمرو خود را با نشانه گذاری با ادرار، درختان و سنگ ها علامت گذاری می کنند. این قلمروها حدود 100 متر مربع مساحت دارند و بطور دائم در معرض تهدید سایر شیرها برای تصاحب هستند. شیری که در نبرد تصاحب قلمرو پیروز شود شیر نر بازنده و توله هایش را خواهد کشت.

محل زندگی شیرها علفزار های جنگل است. در این مکان شیرها فضای کافی برای استراحت و کمین برای محافظت و شکار در اختیار دارند.

شیرهای بالغ تا به 2 سالگی نرسند توانایی غرش کردن را ندارند. رنگ یال شیرهای نر با افزایش سن تیره تر می شود. البته مطالعات نشان داده است که اندازه و رنگ یال شیر نر می تواند تحت تاثیر عواملی مانند رطوبت، کنه و کک قرار بگیرد.

غرش شیر نشان دهنده تسلط شیر است و اغلب به عنوان ابزار ارتباطی عمل می کند.  غرش شیر نر بلندتر از غرش ماده ها است و باعث می شود سایر شیرهای نر وارد قلمرو او نشوند.

شیرهای ماده به صورت نوبتی از توله ها مراقبت می کنند تا از آنها در برابر شیرهای نر، کفتارها و سایر حیوانات گوشتخوار محافظت کنند. بنابراین وقتی به شکار می روند حتما یک ماده شیر کنار توله ها می ماند.

توله ها موقع یادگیری شکار چنان با یکدیگر رقابت می کنند که بیشتر آنها در این مرحله از زندگی خود کشته می شوند و نمی توانند به یک شیر بالغ تبدیل شوند. شیرها قدرت جهشی حدود 10 متر دارند و با این توانایی گونه های دیگر جانوری را شکار می کنند.

قلب شیر نسبت به اندازه آن کوچک است و همین امر باعث می شود که در مسافت های کوتاه بهترین عملکرد را داشته باشد.  به همین دلیل شیرها به صورت گروهی شنا می کنند.

چرا به شیرها سلطان جنگل می گویند؟

دلیل اینکه شیرها سلطان جنگل نامیده می شوند قدمت آنها به عنوان یک گربه سان، بزرگی جثه و یال آنهاست. با اینحال مهمترین ویژگی که آنها را سلطان جنگل کرده است صدای غرش وحشتناک شیر است که همه حیوانات را می ترساند و رام می کند. غرش شیرها آنقدر بلند است که تا 8 کیلومتری شنیده می شود. از نظر بلندی این صدا حدود 114 دس بل است. از نظر مقایسه باید بدانید که صدای یک استادیوم بزرگ فوتبال مملو از جمعیت 111.2 دسی بل است.

چرخه زندگی و تولید مثل شیرها

شیرهای نر و ماده در سن 3 یا 4 سالگی آماده جفت گیری می شوند. سه ماه پس از جفت گیری، شیر ماده یک تا شش توله را به دنیا می آورد. نوزادان دارای لکه هایی بر روی پوست خود هستند که در عرض نه ماه ناپدید می شوند.

مادر به دقت از توله هایش محافظت می کند. او در 18 ماهگی به آنها شکار را آموزش می دهد. مانند سایر گربه‌ سانان، شیر ماده نیز ترجیح می‌ دهد هنگام زایمان خود را پنهان کند. پس از زایمان نیز توله های شیرخوار خود را برای شش هفته اول مخفی نگه می دارد.

وزن یک توله نوزاد در زمان تولد حدود 1.5 کیلوگرم است و مانند توله سگ ها و بچه گربه ها تا یک هفته پس از تولد چشمان خود را باز نمی کنند. توله ها برای تغذیه در سه ماه اول تولد کاملاً به مادران خود وابسته هستند و پس از آن با غذای اصلی یعنی گوشت آشنا می شوند. توله های ماده اغلب تا آخر عمر در کنار مادر و در گروه باقی می مانند اما توله های نر پس از بالغ شدن باید گروه را ترک کرده و برای خود گروه جدیدی ایجاد می کنند. در برخی نواحی یک گونه شیر سفید وجود دارد که در اثر جهش ژنتیکی و عنوان حاصل صفات مغلوب پدید آمده است.

علاوه بر این موجودی به نام لایگر یا شیببر حاصل جفت گیری ببر ماده با شیر نر است که بسیار بزرگ بوده و وزن آنها می تواند به دو برابر شیرها برسد. این جفت گیری گاهی اوقات در طبیعت رخ می دهد و لایگرها به وجود می آیند که در برخی نقاط دنیا قابل مشاهده هستند.

شیرها چه می خورند؟

غذای اصلی شیرها گوشت است و به عنوان گوشتخوار شناخته می شوند. آنها اغلب حیوانات بزرگ مانند آهو، گوزن و گورخر را شکار می کنند. البته در مواقع کمبود مواد غذایی شیرها حیوانات کوچک تری مانند خزندگان و جوندگان را نیز شکار می کنند.

گاهی نیز از پلنگ و سایر حیوانات گوشتخوار، شکار آنها را می دزدند. یک شیر نر روزانه به 7 کیلوگرم و یک شیر ماده روزانه به 5 کیلوگرم گوشت برای زنده ماندن نیاز دارد.

بیشتر شیرها در شب شکار می کنند زیرا چشمان آنها با تاریکی سازگارتر است. این برتری کمک می کند که به راحتی بتوانند حرکات شکار خود را در نظر بگیرند و در فرصت مناسب حمله کنند. همچنین شیرها این توانایی را دارند که به راحتی در آب شنا کنند.

شیرها چگونه شکار می کنند

شیرها استقامت پایینی دارند به همین دلیل معمولا از مسافت های کوتاه برای حمله به طعمه خود استفاده می کنند. آنها با داشتن عضلات قوی با یک پرش سریع طعمه خود را می گیرند. شیر ماده معمولا طعمه را با خفه کردن شکار می کند. او با فشردن گردن طعمه باعث می شود که اکسیژن به بدن او نرسد و در نتیجه طعمه خفه می شود. یک شیر ماده اغلب می تواند به تنهایی یک طعمه که دو برابر خودش است را  شکار کند و برای گروه بیاورد.

شیرهای جوان اغلب در شکار شرکت نمی کنند اما پس از یک سالگی شروع به شکار می کنند. آنها در دو سالگی کاملا با گروه برای شکار طعمه مشارکت می کنند. شیرهای ماده به صورت مشارکتی شکار می کنند اما شیرهای نر اغلب به تنهایی و به ندرت شکار می کنند زیرا  مسئولیت اصلی شیر نر حفاظت از قلمرو و سایر اعضای گروه است.

دشمن شیر در طبیعت

شیرها به دلیل جثه بزرگ و قدرت بالایی که دارند کمتر در معرض شکار قرار می گیرند با اینحال توله های جوان ممکن است توسط موجودات دیگری مانند پرندگان شکارچی و گربه سانان شکار شوند. بزرگترین دشمن شیرها کفتار است و می تواند آسیب جدی به شیرها وارد کند. علاوه بر این نبرد شیرها با یکدیگر برای تصاحب قلمرو نیز یکی از دیگر از تهدیدات جدی برای بقاء این حیوانات است. علاوه بر این شیرها توسط تمساح نیز شکار می شوند و توانایی مقابله با آن را ندارند.

تعداد شیرهای حال حاضر دنیا

تعداد این حیوانات خیلی زیاد نیست و به همین دلیل بیشتر به صورت حفاظت شده زندگی می کنند. تعداد شیرهای آفریقایی در حال حاضر بیشتر از 20 هزار تاست اما فقط 600 شیر آسیایی در دنیا وجود دارد که اگر به درستی از آنها محافظت نشود به سادگی این گونه جانوری را از دست خواهیم داد. تحقیقات نشان داده است که شیرها بیش از 90 درصد جمعیت خود را از دست داده اند.

رابطه شیره با انسان چگونه است؟

شیرها از انسان به عنوان طعمه استفاده نمی کنند اما وقتی برای یافتن غذا به روستاها و دهکده ها وارد می شوند به انسان ها آسیب می زنند. با اینحال در سال 1899 دو شیر کنیایی 130 کارگر راه آهن را طی 9 ماه کشتند که یک رکورد تاریخی در جهان محسوب می شود. انسان ها نیز شیرها را برای به دست آوردن پوست و دندان های آنها شکار می کنند.

شیر به عنوان حیوان خانگی

اخیرا بسیار دیده شده که برخی از افراد توله شیر را به عنوان حیوان خانگی نگهداری می کنند که این کار غیر قانونی است و از طرفی شیر ممکن است صاحب خود را بکشد زیرا یک حیوان درنده خو است. در طول تاریخ نیز این حیوان معمولا توسط پادشاهان نگهداری شده و در نبردهای گلادیاتوری مورد استفاده قرار می گرفت. در حال حاضر از آنها در باغ وحش نگهداری می شود و در سیرک ها نیز خصوصا در کشورهای اروپایی استفاده می شوند.

شیرها چقدر عمر می کنند؟

شیرهای نر معمولا بین 10 تا 12 سال در طبیعت زندگی می کنند، اما ماده ها می توانند تا سن 14 یا 15 سالگی زندگی کنند. البته شیرهایی که در قفس و باغ وحش زندگی می کنند اغلب بین 20 تا 25 سال عمر می کنند. این به این دلیل است که آنها در قفس یا محوطه نگهداری می شوند و با خطراتی که در کمین شیرهای وحشی است روبه رو نمی شوند. شیر آمریکایی، ایرانی و شیرغار برخی از انواع منقرض شده شیرهای جهان هستند.

کدام بیماری ها شیر را تهدید می کند؟

مانند سایر جانوران شیرها نیز از بیماری های مختلفی رنج می برند. کنه هایی که روی گوش و کشاله ران این جانوران زندگی می کنند باعث آزار آنها می شوند. سینه پهلو و هاری آنسفالیت دیگر بیماری هایی است که این حیوان را درگیر می کند.

دانش آموزان و بچه های عزیز؛ در این مقاله کودکانه اطلاعات مهم و مفیدی درباره شیر برای دبستان و سایر پایه های تحصیلی تهیه شد که امیدواریم این مطلب مفید بوده باشد.

بیشتر بخوانید:

تحقیق کودکانه در مورد ببر

تحقیق کودکانه در مورد گرگ