تحقیق در مورد باقرالعلوم کلاس سوم ابتدایی
آنچه در این مطلب خواهید دید
تحقیق در مورد باقرالعلوم
باقرالعلوم لقب امام محمد باقر علیه سلام، امام پنجم شیعیان است. امام محمد باقر فرزند امام سجاد است که بعد از ایشان به مقام امامت رسیدند. ایشان فضایل و ویژگی های اخلاقی بی نظیری داشتند و در علم و دانش نیز زبانزد بودند به همین دلیل به باقرالعلوم معروف شدند. باقر در لغت به معنای شکافنده و العلوم به علم و دانش است. بنابراین باقرالعلوم به معنی شکافنده علوم است. از دیگر القاب امام باقر می توان به هادی، شاکر و صابر اشاره کرد که صفات ایشان را به درستی بازگو می کنند.
امام باقر کیست؟
محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب معروف به امام باقر (ع) اول ماه رجب در مدینه منوره به جهان چشم گشودند. حضرت امام سجاد (ع) پدر و فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع) مادر ایشان هستند. امام باقر اولین امامی بود که مادر و پدر وی علوی و فاطمی بودند. در روایات آمده است که رسول اکرم (ص) در بدو تولد لقب باقرالعلوم را به ایشان داده است. امام باقر در واقعه کربلا حضور داشتند و خردسال بودند. ایشان در سن 19 سالگی بعد از امام سجاد به درجه امامت نائل شدند و در 57 سالگی نیز به شهادت رسیدند.
چرا به امام باقر باقرالعلوم می گویند؟
امام محمد باقر در بین بنی هاشم در علم و فضیلت سرآمد بود ایشان احادیث مختلفی در زمینه توحید، اخلاق و سنت نبوی دارد. طبق روایت احادیث امام باقر تا 70 هزار حدیث می رسد و 462 نفر اصحاب و شاگرد داشتند. ایشان در دوره امامت خود به تدوین دیدگاه شیعه در زمینه های مختلف پرداختند.
بر اساس روایات، پیامبر خدا هنگام تولد لقب باقرالعلوم را برای امام در نظر گرفتند و به جابر یکی از اصحاب خود گفتند تو مردی از خاندان من را خواهی دید که نامش نام من، و رفتار و کردارش، رفتار و کردار من است و دانش او در هر زمینه ای سرآمد است. در روایات دیگر آمده است که مردم به دلیل علم و دانش زیاد امام پنجم را باقر می خواندند.
در زمان امام باقر فقهای بزرگی در مدینه بودند و از آنجاییکه مسلمانان درگیر جنگ های داخلی و خارجی نبودند از تمام سرزمین های اسلامی اطراف مردان و زنان برای یادگیری احکام الهی و فقه اسلام به مدینه می آمدند که به عنوان شهر پیامبر اسلام شناخته می شد. تا قبل از امامت امام باقر علیه سلام دیدگاه فقه شیعه بسیار محدود بود و در دوران امام باقر و امام صادق به اوج شکوفایی رسید. اصول و مبانی فقه اسلامی توسط شاگردان امام و راویان تدوین می شد و در سراسر کشورهای جهان انتشار می یافت. در واقع در دوران امام باقر و امام صادق علیه سلام فرهنگ شیعه تدوین شد. به همین دلیل موسسان مذاهب مختلف لقب باقرالعلوم را برای امام بسیار پرمعنی و لقبی کاملا علمی می دانند.
احادیث در رابطه با مقام علمی امام باقر
امام باقر (ع) به حدی در علوم معرفت، دانش، حقایق و حکمت قوی بودند که ایشان را شکافنده علوم می خواندند.
اِنَّ هَذا اَعْلَمُ اَهْلِ الْاَرْضِ بِما فِی السَّماءِ وَالْاَرْضِ فَهَذا وَلَدُ رَسُولُ اللّه ِ. صلی الله علیه و آله
به راستی این مرد (امام باقر) نسبت به آنچه در آسمان‌ها و زمین است، داناترین مرد روی زمین است؛ ایشان فرزند رسول خدا (ص) است.
به نقل از ابن مکی آمده است که من هرگز دانشمندان اسلامی را نزد هیچ کس به جز مجلس درس امام باقر (ع)، حقیر و کوچک ندیده ام.
هشام بن عبدالملک از دشمنان جدی امام باقر گفته است «لا تَزالُ الْعَرَبُ وَ الْعَجَمُ یَسُودُها قُرَیْشٌ مادامَ فیهِمْ مِثْلُکَ»
تا زمانی‌که مثل تو [در علم و مقام]وجود داشته باشد، قبیله قریش بر عرب و عجم آقایی می کند.
احادیث مهم امام باقر
از امام باقر احادیث بسیاری در زمینه های مختلف دینی و احکام نقل شده است. محمد بن مسلم یکی از شاگردان ایشان ۳۰ هزار حدیث و جابر بن یزید جعفی ۷۰ هزار حدیث از امام باقر (ع) نقل کرده اند. برخی از احادیث امام باقر عبارتند از:
الکِبرُ مَطَایَا النَّارِ: کبر و بزرگی نمودن مانند مرکبی است که سوار خود را به سوی آتش می برد.
اَلحِلمُ لِباسُ العالِمِ فَلا تَعرَینَّ مِنهُ: بردباری لباس عالم است، پس تو خود را از آن عریان مدار.
إنَّ اللهَ یُحِبُّ الحَییَّ الحَلیمَ: همانا خداوند انسان باحیا و بردبار را دوست دارد.
اِستَشِر فی أمرِک الَّذینَ یخشَونَ اللَّهَ: در کار خود با کسانی مشورت کن که از خدا می ترسند.
اِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ المُداعِبَ فِی الجَماعَةِ بِلارَفَثٍ: خداوند کسی را که در میان جمع شوخی کند، دوست دارد به شرط آنکه ناسزا نگوید.
مَثَلُ الْحَریصِ عَلَی الدُّنْیا مَثَلُ دودَةِ القَزِّ: کُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلی نَفْسِها لَفّا کانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ حَتّی تَموتَ غَمّا: حریص به دنیا، مانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر دور خود می تند، خارج شدن از پیله بر او سخت تر شده و در نهایت از غصه خواهد مرد.
لِکلِّ شَیءٍ رَبِیعٌ، وَرَبِیعُ القُرآنِ شَهرُ رَمَضَانَ: هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.
نهضت علمی امام باقر
امام باقر به دلیل علم بالای خود در دوران امامت خود نهضتی برپا کردند که پس از ایشان توسط شاگردان و امام صادق (ع) پیگیری شد. امام باقر (ع) مبدع بسیاری از علوم اسلامی در زمینه حدیث و فقه است و کتاب های زیادی به سفارش و راهنمایی ایشان نوشته شد که برخی از آنها عبارتند از:
- صحیفه احادیث
- تفسیر قرآن به نقل از “ابی‌الجارود
- الرساله الی سعد الاسکاف
- نسخه احادیث
شاگردان و اصحاب امام باقر
امام باقر در دوران امامت خود در شهر مدینه زندگی می کردند و به نشر معارف دینی و تربیت شاگردان می پرداختند. همانطور که گفته شد امام باقر موسس جنبش علمی وسیعی بود که بعد از شهادت ایشان در دوره امامت فرزندش امام صادق (ع) به اوج خود رسید. برخی از شاگردان معروف مکتب امام باقر عبارتند از:
- محمد بن مسلم
- ابان بن تغلب
- برد الاسکاف
- ثابت ابن ابی صفیه
- جابر بن یزید جعفی
- بسام بن عبدالله یصرفی
شهادت امام باقر
امام باقر در زمان حکومت ولید بن عبدالملک به امامت رسید و در دوران زندگی خود شاهد حکمرانی سلیمان بن عبدالملک، عمربن عبدالعزیز، سپس یزید بن عبدالملک و پس از او هشام بن عبدالملک بر ممالک اسلامی بود. امام با هر یک از آنها به نحوی برخورد می کردند تا سرانجام به دلیل بدگویی ها، هشام بن عبدالملک امام را مسموم کرد و به شهادت رساند.
امام محمد باقر (ع) 19 سال و ده ماه به امامت پرداختند و در تمام این دوران مشغول نشر و تبلیغ فرهنگ اسلامى، تعلیم شاگردان و اجرای سنت های پیامبر در بین مردم بودند. آگاه سازی دستگاه حکومتی و مردم در جهت شناخت رهبر واقعى و رسول خدا از مهمترین وظایفی بود که در کنار تربیت شاگردان هیچگاه فراموش نشد.
امام محمد باقر در هفتم ذیحجه سال 114 هجرى در سن 57 سالگى در مدینه به شهادت رسید و در کنار مرقد امام سجاد(ع) پدر بزرگوار خود در قبرستان بقیع به خاک سپرده شدند.
بیشتر بخوانید:
